Simple Present Tense
ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြ အဂၤလိပ္ Verbs ကို သံုးရာမွာ မွားယြင္းရတဲ ့
အေၾကာင္းကေတာ ့ ျမန္မာႏွင့္ အဂ္လိိပ္ ဘာသာစကားႏွစ္ခု မတူကြဲျပားမွုပါပဲ။
ျမန္မာမွာက ၾကိယာနဲ ့နာမ၀ိေသသန သိပ္ကြဲကြဲျပားျပား မရွိလွပါဘူး။ ဒီစကားလံုးပဲ
ၾကိယာလိုသံုး၊ ဒီစကားလံုးပဲ နာမ၀ိေသသနလို သံုး ျဖစ္ေနတယ္။ သူလွတယ္ ( ၾကိယာ ) ၊
မိန္းမလွ ( နာမ၀ိေသသန )၊ မင္းေတာ္ေတာ္ဆိုးတယ္ ( ၾကိယာ )၊ လူဆိုး (နာမ၀ိေသသန) ၊
အဂၤလိပ္မွာက ၾကိယာ သတ္သတ္၊ နာမ၀ိေသသနက သတ္သတ္ ။ ၾကိယာေရာ နာမ၀ိေသသနပါ ျဖစ္နိဳင္မယ္
့ စကားလံုးမ်ားရွိေပမယ့္ အမ်ားစုက ကြဲျပားျခားနားၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့
ျမန္မာေက်ာင္းသားက ျမန္မာစကားရဲ ့အက်င့္ပါေနျပီး အဂၤလိပ္စကားမွာလည္း ၾကိယာနဲ့
နာမ၀ိေသသန ေရာေထြးကုန္ေတာ့တာပါပဲ။ ဒီိလိုမျဖစ္ရေအာင္ေရွာင္တဲ ့နည္းကေတာ့ စကတည္းက
က်က်နန ခြဲျခားသတ္မွတ္ျပီး က်က္မွတ္္ရပါမယ္။ good , pretty , short , စတာေတြက
နာမ၀ိေသသနေတြ ။ နာမ၀ိေသသနလို သံုးရမယ္။ It is good. She is pretty. He is short.
စသျဖင့္ေပါ့ေလ ။ come , eat , go စတာေတြက ၾကိယာေတြ ၾကိယာလို သံုးရမယ္။
He is coming.
I will go now.
We ate quickly. စသျဖင့္..........
စကားလံုးေတြကို စတင္က်က္မွတ္ကတည္းက “ မီးနင္း” လို ့ ေခၚၾကတဲ ့ ျမန္မာ အဓိပၸာယ္ေလာက္တြင္ က်က္မွတ္တာမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ဘူး။
ေရွးအေခၚ Parts of Speech, ေခတ္အေခၚ Word - class အရ ဒါကေတာ့ Noun ပဲ ၊ သူကေတာ့ Verb ပဲ၊ ဒါေလးကေတာ့ Adjective ပဲ ခြဲျခား မွတ္သားသြားတာမ်ိဴး ေလ့က်င့့္၇မယ္။ ဒီလိုသာခြဲျခား မွတ္သားသြားရင္ ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ အမွားမ်ိဳး မမွားနိဳင္ေတာ့ဘူးေပါ့။
ဥပမာ- ဒါေကာင္းတယ္ လို ့ ေျပာခ်င္တယ္ ဆိုပါေတာ့ This လို ့ ေျပာျပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေကာင္းတယ္ ဟာ ျမန္မာမွာေတာ့ ၾကိယာျဖစ္တယ္။ အဂၤလိပ္လိုမွာေရာ ၾကိယာ ဟုတ္ရဲ ့လား ၊စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္တတ္္ရမယ္ ။ သို ့မဟုတ္ရင္ျဖင့္ အဂၤလိပ္စာ မတတ္တဲ ့လူတစ္ေယာက္က တိုးရစ္ၾကီးကိုေျပာသလို This good ျဖစ္သြားမယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ စကတည္းက ခြဲျခားလာသူမွ good ဟာ Verb မဟုတ္၊ Adjective ျဖစ္တယ္။ သူ ့ကို Subject ေနာက္က ၾကိယာလို သံုးခ်င္ရင္ is ထည့္ေပးရမယ္ဆိုတာကို သိနားလည္ျပီး This is good . လို ့ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျပာမိေပလိမ့္မယ္။
အလားတူပဲ “ သူသြားျပီ ” လို ့ ေျပာခ်င္တယ္ဆိုပါေတာ့ He လို ့ ေျပာျပီးတဲ့ေနာက္မွာ သြားျပီကို ဆက္ေျပာရမွာ ျဖစ္ေနျပီ။ ဒီစကားလံုးဟာ Verb ဆိုတာကို သိရမယ္။ Verb မို ့လို ့ Adj လို is နဲ ့ ဒီအတိုင္းတြဲျပီး He is go . မလုပ္နိဳင္ဘူးဆိုတာ သိရမယ္။ အေျခအေန လိုအပ္ခ်က္ကို ခ်င့္တြက္တတ္ရမယ္။ အဲလို အဖက္ဖက္က ခ်င့္တြက္ျပီး He has gone လို ့ ေျပာတတ္ရမယ္။ က်ေနာ္တို ့ Verb ရုပ္ကို ေလ့လာတယယ္ဆိုတာ ဒီလိုအေျခအေန လိုအပ္ခ်က္အလိုက္ မွန္မွန္ကန္ကန္ သံုးတတ္ေအာင္ ေလ့လာ မွတ္သားတာကို ဆိုလိုျခင္းပါပဲ။
အထက္နားမွာ တင္ျပခဲ ့ျပီးတဲ ့အတိုင္း အေျခအေန လိုအပ္ခ်က္အလိုက္ ဆိုရာမွာ အဓိက ႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္တယ္။ (1) Voice - Active လား၊ Passive လား၊ (2) Tense - Present လား ၊ Past လား စသည္။ ဒီႏွစ္မ်ိဳးလံုး ျမန္မာမွာ မရွိေလေတာ့ အက်င့္ပါေနေအာင္ နာနာေလး ေလ့က်င္ ့ေပးဖို ့ လိုအပ္တယ္။ နိဳ ့မို ့ရင္ျဖင့္ “ ေကာင္ေလး မုန္ ့စားတယ္ ” ၊ ” က်ေနာ္ ဇာတိရြာကို လာတယ္ ” ဆိုတာမ်ိဳးလို ဘယ္တုန္းက စားမွန္းလည္း မသိ၊ ဘယ္တုန္းက လာမွန္းလည္း မသိတဲ ့ ၀ါက်မ်ိဳးေတြ အဂၤလိပ္လို ဖြဲ ့မိသြားတတ္တယ္။ အခု ဒီအေျခအေန လိုအပ္ခ်က္အလိုက္ Verb ရဲ ့ရုပ္ ေျပာင္းလဲမွုမ်ားကို ေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။
Simple Present Tense
Write Writes
မ်ားေသာအားျဖင့္ Verb ကို ဘာမွ မလုပ္ေပးဘဲ I, We, You, They တို ့နဲ ့ တြဲသံုးတာ၊ Verb မွာ S ထည့္ျပီး he, she, it တို ့နဲ ့ တြဲသံုးတာကို Simple Present Tense လို ့ေခၚတယ္။ လုပ္ေလ့လုပ္ထရွိတဲ့ ကိစၥ အေျခေနမ်ိဳးမွာ သံုးတယ္။ ဥပမာ ေန ့စဥ္ႏွင့္ အမွ် ေက်ာင္းသြားရတဲ့ ကိစၥဆိုပါေတာ့ ။
I go to school.
တစ္ဦးတစ္ေယာက္က အဂၤလိပ္စာ ေကာင္းေကာင္းေရးတတ္ေနျပီ အျမဲမွန္မွန္ကန္ကန္ ေရးေလ့ရွိတယ္ဆိုပါေတာ့......
He writes English well.
ဒီ Tense ဟာ သြားတယ္ ။ လာတယ္ ။ ေရးတယ္ ၊ ဆိုတဲ ့ ျမန္မာစကားမ်ားနဲ ့ ညီမွ်တယ္လို ့ မထင္ပါနဲ ့ ။ အဲသလို ထင္လို ့ ေကာင္ေလး မုန္ ့စားတယ္ = A boy eats a cake. က်ေနာ္ ဇာတိရြာကို လာတယ္ = I come to my native village. ျဖစ္ကုန္ၾကျပီ။
Verb အမ်ားစုကေတာ့ write- writes, go - goes လို ့ လြယ္လြယ္ပဲ ရဳပ္ေျပာင္းပါတယ္၊ Be မွာေတာ့ ထူးျခားရဳပ္မ်ားရွိတယ္ ။ မွတ္သားေပါ့.....
I - am ,
we , You , They - are
He , She , It – is
Have - မွာေတာ့ ------
I , We , They , - have
He , She , It – has
ခုလို ျပခဲ့တဲ့ ရဳပ္ေတြကေတာ့ Active Voice ခ်ည္းျဖစ္တယ္ ။
Passive Voice မွာက်ေတာ့ Be ရဲ ့ ရဳပ္တစ္ခုနဲ ့ ေပးထားတဲ့ Verb ရဲ ့ Past participle ရဳပ္ကို တြဲျပီး လုပ္ယူရတယ္။ ဥပမာ- write ကေန -
is written
are written
am written ျဖစ္လာတယ္။
ဒီေတာ့ ခုလို Passive လုပ္နိဳင္ဖို ့အတြက္ do - did - done , eat - ate - eaten ,see - saw -seen စတဲ့ ထူးျခား Verb ေတြရဲ ့ ရဳပ္မ်ားကို အလြတ္က်က္မွတ္ဖို ့ လိုအပ္လာျပီ ။ ရဳိးရိဳး Verb အမ်ားစုကေတာ့ ed ထည္ ့ေပးရေပမယ့္ ထူးျခား Verb ေတြကလည္း အသံုးမ်ားတဲ့အတြက္ က်က္ျဖစ္ေအာင္ က်က္ပါေလ.......... မပ်င္းပါနဲ ့။ is wrote , are ate , am see ဆိုတာ အဂၤလိပ္စာဆရာမ်ား အျပင္အမွားေတြပါပဲ။
အခုဆိုရင္ Simple Present ကို Active ေရာ Passive ပါ စနစ္တက် လုပ္တတ္သြားျပီလို ့ ဆိုရမယ္။ သံုးတဲ ့အခါ အထက္က တင္ျပခဲ ့တဲ ့အတိုင္း အေျခအေန စကားစပ္ကို စဥ္းစားျပီး ရုပ္မွန္ေအာင္ သံုးပါ။ ဥပမာ- ကြ်န္ေတာ္ သူ ့ဆီ တစ္ပါတ္တစ္ခါ စာေရးတယ္ = လို ့ ေျပာခ်င္တယ္ဆိုပါေတာ့ ၊ ကၽြန္ေတာ္က ေရးတဲ ့သူ ၊ ဒီေတာ့ Active လား၊ Passive လား စဥ္းစား ။ Active ေပါ့ ။ တစ္ပတ္တစ္ခါ စာေရးတယ္ဆိုေတာ့ ....... Simple Present ေပါ့။ ဒါေၾကာင္ ့.......
I write to her once week. လို ့ေရးရမယ္ ။
တစ္ခါ “ စာကို မင္စိမ္းနဲ ့ ေရးထားတယ္ ” လို ့ ေျပာခ်င္တယ္ ဆိုပါေတာ ့ ။ စာကို လူကေရးတာဆိုေတာ့ စာကခံရတာ ။ ဒီေတာ့ Active လား ၊ Passive လား ။ Passive ေပါ ့။ စာက singular ဆိုေတာ့ သံုးရမွာက is ၊ ဒီေတာ့..
The letter is written in green ink . လို ့ေရးရမယ္။
ဒီလိုစသျဖင္ ့ အဖက္ဖက္က လိုေလေသးမရွိေအာင္ မွတ္သားနာယူျပီး အပင္ပန္းခံကာ ေလ့က်င္ ့ သြားပါက မၾကာမီ အဂ္လိပ္ Verb ေတြ သံုးတတ္သြားပါလိမ္ ့မယ္။
He is coming.
I will go now.
We ate quickly. စသျဖင့္..........
စကားလံုးေတြကို စတင္က်က္မွတ္ကတည္းက “ မီးနင္း” လို ့ ေခၚၾကတဲ ့ ျမန္မာ အဓိပၸာယ္ေလာက္တြင္ က်က္မွတ္တာမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ဘူး။
ေရွးအေခၚ Parts of Speech, ေခတ္အေခၚ Word - class အရ ဒါကေတာ့ Noun ပဲ ၊ သူကေတာ့ Verb ပဲ၊ ဒါေလးကေတာ့ Adjective ပဲ ခြဲျခား မွတ္သားသြားတာမ်ိဴး ေလ့က်င့့္၇မယ္။ ဒီလိုသာခြဲျခား မွတ္သားသြားရင္ ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ အမွားမ်ိဳး မမွားနိဳင္ေတာ့ဘူးေပါ့။
ဥပမာ- ဒါေကာင္းတယ္ လို ့ ေျပာခ်င္တယ္ ဆိုပါေတာ့ This လို ့ ေျပာျပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေကာင္းတယ္ ဟာ ျမန္မာမွာေတာ့ ၾကိယာျဖစ္တယ္။ အဂၤလိပ္လိုမွာေရာ ၾကိယာ ဟုတ္ရဲ ့လား ၊စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္တတ္္ရမယ္ ။ သို ့မဟုတ္ရင္ျဖင့္ အဂၤလိပ္စာ မတတ္တဲ ့လူတစ္ေယာက္က တိုးရစ္ၾကီးကိုေျပာသလို This good ျဖစ္သြားမယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ စကတည္းက ခြဲျခားလာသူမွ good ဟာ Verb မဟုတ္၊ Adjective ျဖစ္တယ္။ သူ ့ကို Subject ေနာက္က ၾကိယာလို သံုးခ်င္ရင္ is ထည့္ေပးရမယ္ဆိုတာကို သိနားလည္ျပီး This is good . လို ့ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျပာမိေပလိမ့္မယ္။
အလားတူပဲ “ သူသြားျပီ ” လို ့ ေျပာခ်င္တယ္ဆိုပါေတာ့ He လို ့ ေျပာျပီးတဲ့ေနာက္မွာ သြားျပီကို ဆက္ေျပာရမွာ ျဖစ္ေနျပီ။ ဒီစကားလံုးဟာ Verb ဆိုတာကို သိရမယ္။ Verb မို ့လို ့ Adj လို is နဲ ့ ဒီအတိုင္းတြဲျပီး He is go . မလုပ္နိဳင္ဘူးဆိုတာ သိရမယ္။ အေျခအေန လိုအပ္ခ်က္ကို ခ်င့္တြက္တတ္ရမယ္။ အဲလို အဖက္ဖက္က ခ်င့္တြက္ျပီး He has gone လို ့ ေျပာတတ္ရမယ္။ က်ေနာ္တို ့ Verb ရုပ္ကို ေလ့လာတယယ္ဆိုတာ ဒီလိုအေျခအေန လိုအပ္ခ်က္အလိုက္ မွန္မွန္ကန္ကန္ သံုးတတ္ေအာင္ ေလ့လာ မွတ္သားတာကို ဆိုလိုျခင္းပါပဲ။
အထက္နားမွာ တင္ျပခဲ ့ျပီးတဲ ့အတိုင္း အေျခအေန လိုအပ္ခ်က္အလိုက္ ဆိုရာမွာ အဓိက ႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္တယ္။ (1) Voice - Active လား၊ Passive လား၊ (2) Tense - Present လား ၊ Past လား စသည္။ ဒီႏွစ္မ်ိဳးလံုး ျမန္မာမွာ မရွိေလေတာ့ အက်င့္ပါေနေအာင္ နာနာေလး ေလ့က်င္ ့ေပးဖို ့ လိုအပ္တယ္။ နိဳ ့မို ့ရင္ျဖင့္ “ ေကာင္ေလး မုန္ ့စားတယ္ ” ၊ ” က်ေနာ္ ဇာတိရြာကို လာတယ္ ” ဆိုတာမ်ိဳးလို ဘယ္တုန္းက စားမွန္းလည္း မသိ၊ ဘယ္တုန္းက လာမွန္းလည္း မသိတဲ ့ ၀ါက်မ်ိဳးေတြ အဂၤလိပ္လို ဖြဲ ့မိသြားတတ္တယ္။ အခု ဒီအေျခအေန လိုအပ္ခ်က္အလိုက္ Verb ရဲ ့ရုပ္ ေျပာင္းလဲမွုမ်ားကို ေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။
Simple Present Tense
Write Writes
မ်ားေသာအားျဖင့္ Verb ကို ဘာမွ မလုပ္ေပးဘဲ I, We, You, They တို ့နဲ ့ တြဲသံုးတာ၊ Verb မွာ S ထည့္ျပီး he, she, it တို ့နဲ ့ တြဲသံုးတာကို Simple Present Tense လို ့ေခၚတယ္။ လုပ္ေလ့လုပ္ထရွိတဲ့ ကိစၥ အေျခေနမ်ိဳးမွာ သံုးတယ္။ ဥပမာ ေန ့စဥ္ႏွင့္ အမွ် ေက်ာင္းသြားရတဲ့ ကိစၥဆိုပါေတာ့ ။
I go to school.
တစ္ဦးတစ္ေယာက္က အဂၤလိပ္စာ ေကာင္းေကာင္းေရးတတ္ေနျပီ အျမဲမွန္မွန္ကန္ကန္ ေရးေလ့ရွိတယ္ဆိုပါေတာ့......
He writes English well.
ဒီ Tense ဟာ သြားတယ္ ။ လာတယ္ ။ ေရးတယ္ ၊ ဆိုတဲ ့ ျမန္မာစကားမ်ားနဲ ့ ညီမွ်တယ္လို ့ မထင္ပါနဲ ့ ။ အဲသလို ထင္လို ့ ေကာင္ေလး မုန္ ့စားတယ္ = A boy eats a cake. က်ေနာ္ ဇာတိရြာကို လာတယ္ = I come to my native village. ျဖစ္ကုန္ၾကျပီ။
Verb အမ်ားစုကေတာ့ write- writes, go - goes လို ့ လြယ္လြယ္ပဲ ရဳပ္ေျပာင္းပါတယ္၊ Be မွာေတာ့ ထူးျခားရဳပ္မ်ားရွိတယ္ ။ မွတ္သားေပါ့.....
I - am ,
we , You , They - are
He , She , It – is
Have - မွာေတာ့ ------
I , We , They , - have
He , She , It – has
ခုလို ျပခဲ့တဲ့ ရဳပ္ေတြကေတာ့ Active Voice ခ်ည္းျဖစ္တယ္ ။
Passive Voice မွာက်ေတာ့ Be ရဲ ့ ရဳပ္တစ္ခုနဲ ့ ေပးထားတဲ့ Verb ရဲ ့ Past participle ရဳပ္ကို တြဲျပီး လုပ္ယူရတယ္။ ဥပမာ- write ကေန -
is written
are written
am written ျဖစ္လာတယ္။
ဒီေတာ့ ခုလို Passive လုပ္နိဳင္ဖို ့အတြက္ do - did - done , eat - ate - eaten ,see - saw -seen စတဲ့ ထူးျခား Verb ေတြရဲ ့ ရဳပ္မ်ားကို အလြတ္က်က္မွတ္ဖို ့ လိုအပ္လာျပီ ။ ရဳိးရိဳး Verb အမ်ားစုကေတာ့ ed ထည္ ့ေပးရေပမယ့္ ထူးျခား Verb ေတြကလည္း အသံုးမ်ားတဲ့အတြက္ က်က္ျဖစ္ေအာင္ က်က္ပါေလ.......... မပ်င္းပါနဲ ့။ is wrote , are ate , am see ဆိုတာ အဂၤလိပ္စာဆရာမ်ား အျပင္အမွားေတြပါပဲ။
အခုဆိုရင္ Simple Present ကို Active ေရာ Passive ပါ စနစ္တက် လုပ္တတ္သြားျပီလို ့ ဆိုရမယ္။ သံုးတဲ ့အခါ အထက္က တင္ျပခဲ ့တဲ ့အတိုင္း အေျခအေန စကားစပ္ကို စဥ္းစားျပီး ရုပ္မွန္ေအာင္ သံုးပါ။ ဥပမာ- ကြ်န္ေတာ္ သူ ့ဆီ တစ္ပါတ္တစ္ခါ စာေရးတယ္ = လို ့ ေျပာခ်င္တယ္ဆိုပါေတာ့ ၊ ကၽြန္ေတာ္က ေရးတဲ ့သူ ၊ ဒီေတာ့ Active လား၊ Passive လား စဥ္းစား ။ Active ေပါ့ ။ တစ္ပတ္တစ္ခါ စာေရးတယ္ဆိုေတာ့ ....... Simple Present ေပါ့။ ဒါေၾကာင္ ့.......
I write to her once week. လို ့ေရးရမယ္ ။
တစ္ခါ “ စာကို မင္စိမ္းနဲ ့ ေရးထားတယ္ ” လို ့ ေျပာခ်င္တယ္ ဆိုပါေတာ ့ ။ စာကို လူကေရးတာဆိုေတာ့ စာကခံရတာ ။ ဒီေတာ့ Active လား ၊ Passive လား ။ Passive ေပါ ့။ စာက singular ဆိုေတာ့ သံုးရမွာက is ၊ ဒီေတာ့..
The letter is written in green ink . လို ့ေရးရမယ္။
ဒီလိုစသျဖင္ ့ အဖက္ဖက္က လိုေလေသးမရွိေအာင္ မွတ္သားနာယူျပီး အပင္ပန္းခံကာ ေလ့က်င္ ့ သြားပါက မၾကာမီ အဂ္လိပ္ Verb ေတြ သံုးတတ္သြားပါလိမ္ ့မယ္။
Present Continuous Tense
Present Progressive Tense လို ့လည္း ေခၚၾကေသးတယ္ ။ ရုပ္ သ႑ာန္က ……..
Is Am . . V –ing. Are
ေရွ ့က is – am – are တစ္ခုခု သင့္ရာပါမယ္ ။ ျပီးလို ရာ Verb ကို ing ထည္ ့တယ္ ။ ဒါပါပဲ. .။ He is reading . I am eating . we are going . စသျဖင္ ့…
ဒီ Present Continuous Tense ကို အခုေလာေလာဆယ္ လုပ္တာ ကိုင္တာကို ျပညႊန္းရာမွာ သံုးပါတယ္။
What are you doing now?
မင္း ဘာလုပ္ေနလဲ။
I am reading.
က်ေနာ္ စာဖတ္ေနတယ္။ ……………… အလားတူပဲ ..
What are you waiting for?
ဘာေစာင့္ ေနတာလည္း။
I am waiting for bus.
ဘတ္စ္ကား ေစာင့္္ေနတာပါ။
Where are you going?
ဘယ္သြားမလို ့လဲ။
I am going to market.
ေစ်းသြားမလို ့။
စသျဖင့္ စကားေျပာတဲ ့ အခိုက္အတန္ ့မွာ လုပ္ေန ကိုင္ေနတာ မွန္သမွ် ဒီ Tense ကို သံုးရတယ္ ။ ျမန္မာလို . ေန . ထည့္တာမ်ားႏွင္ ့ ဆင္တယ္ ။ အျမဲတမ္းေတာ့ မဟုတ္ဘူး ။ အထက္က ေနာက္ဆံုး ဥပမာ ကို ၾကည့္ေလ ။ ရံဖန္ ´ မလို ့ ` သံုးတာကို ေတြ ့နိဳင္တယ္ ။ ဒါေၾကာင္ ့ အဂၤလိပ္စကားကို ျမန္မာ စကား တစ္ခြန္း တည္းနဲ ့ ဘာသာျပန္ျပီး က်က္မွတ္တဲ့ အက်င့္ဆိုးၾကီးကို ေရွာင္ပါေလ ။ သေဘာအဓိပၸာယ္ကိုသာ ငံုမိေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။
The teacher is coming.
ဆရာလာျပီ။
The Russians are coming.
ရုရွားေတြ လာကုန္ျပီ။
It is raining again.
မိုးရြာျပန္ေပါ ့။
အခုေလာေလာဆယ္ လုပ္ကိုင္ေနတာအျပင္ နီးကပ္တဲ ့ အနာဂတ္အခ်ိန္ကိုလည္း ဒီ Tense က ညႊန္းေသးတယ္။
I am going to Mandalay tomorrow.
ကၽြန္ေတာ္ မနက္ျဖန္ မႏၲေလးသြားမယ္။
We are taking the exam next week.
က်ေနာ္တို ့ လာမည္ ့အပတ္ စာေမးပြဲ ေျဖၾကရမယ္။
Are you marrying that old girl?
မင္းက ဒီေကာင္မၾကီးကို ယူမလို ့လား။
ခုထိ Active Voice ရုပ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ Passive Voice ကို လို ရင္ is , am , are ေနာက္က being ဆိုတဲ ့ စကားလံုးထည္ ့ျပီး လိုရာ Verb ကို Past Participle ( pp ) သံုးေပးရတာ သတိျပဳပါေလ။
The roads are being repaired.
လမ္းေတြ ျပင္ေနၾကျပီ။
The book is being printed again.
စာအုပ္ကို ထပ္ရုိက္ေနပါတယ္။
Your letter is being typed now.
ခင္ဗ်ားရဲ ့ စာအုပ္ကို လက္ႏွိပ္စက္ရုိက္ေနပါတယ္။
ဒီ tense နဲ ့ သံုးေလ့သံုးထ မရွိတဲ ့ Verbs မ်ားကို မွတ္ထားရမယ္။ Non-conclusive Verbs လို ့ေခၚတယ္ ။ လူကလုပ္ခ်င္သလို လုပ္လို ့မရတဲ ့ စိတ္ပိုင္းျဖစ္ရပ္ေတြကို ညႊန္ျပတဲ ့ Verbs ေတြပါပဲ ။ သူတို ့ကို Continuous သံုးေလ့မရွိပဲ အျမဲတမ္းေရာ အခုေလာေလာဆယ္ပါ Simple Tense သံုးရတယ္။
see want be hate
hear wish mean know
smell think (that) like understand
taste believe dislike remember
feel have love
ဥပမာ ….
ကၽြန္ေနာ္ ခင္မ်ား ဖခင္ကို ေတြ ့ခ်င္တယ္ - လို ့ေျပာခ်င္ တယ္ဆိုပါေတာ ့ ။ အခု ေတြ ့ခ်င္တာပဲ ။ ဒါေပမဲ ့ Continuous မသံုးရဘူး ။ Simple ပဲ သံုးျပီး …
I want to see your father .
လိို ့ပဲ ေျပာရမယ္ ။ အလားတူပဲ
I hear you are marrying that girl.
ခင္ဗ်ား ဟိုမိန္းကေလးကို ယူေတာ့မယ္ ၾကားပါတယ္။
( Verb ႏွစ္ခုပါတာ ရုပ္မတူတာကိုျပတာ သတိျပဳပါေလ.။ ၾကားတာက အခုၾကားတာမို ့ hear ၊ ယူမွာက နီကပ္တဲ ့ အနာဂတ္မို ့ are marrying)
I think you are right.
မင္းမွန္တယ္လို ့ ငါထင္ပါတယ္။
အခုဆိုရင္ tense ႏွစ္ခုကို ေလ့လာျပီးျပီ။ ဒီေတာ ့ အဂၤလိပ္စကားတစ္ခြန္းေျပာမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ ဒီ Verb ကို သံုးမွာလည္းဆိုတာ ခ်င္ခ်ိန္တတ္ျပီေပါ့ ။ ျမန္မာလို သာမန္ကာ လွ်ံကာ မေတြးပဲ အခု ေဆြးေႏြးခဲ ့တဲ ့ အခ်က္ေတြကို ဦးေႏွာက္ထဲ အေလးအနက္ ထည္ ့ထားကာ စဥ္းစားတတ္ရပါမယ္ ။ ဥပမာ - ညီေလးေက်ာင္းေနတယ္ လို ့ ေျပာခ်င္တယ္ဆိုပါေတာ ့ ။ ေက်ာင္းေနတယ္ဆိုကတည္းက ေန ့စဥ္နဲ ့အမွ် ေက်ာင္းတက္ေနရတာကို ေျပာတာလို ့ နားလည္ရမယ္ ။ ဒါေၾကာင္ ့ Simple Present ရဲ ့အလုပ္ပဲလို ့ နားလည္ရမယ္ ။ ( ျမန္မာလို . ေနတယ္ . ေျပာေပမယ့္ အဂၤလိပ္လို Live တို ့ stay တို ့နဲ ့မေျပာရဘူး ။ go ပဲ ျဖစ္ရမယ္။ ဒါကိုနားလည္ဖို ့ကေတာ ့ grammar နဲ ့ မဆိုင္ဘူး ။ အဂၤ္လိပ္စာ အေတြ ့အၾကံဳနဲ ့ ဆိုင္တယ္ ။ ဒါေၾကာင္ ့ စာမ်ားမ်ား ဖတ္ဖို ့လိုတယ္။)
တစ္ခါ ´ ညီေလး ေက်ာင္းသြားတယ္ ` လို ့ ေျပာခ်င္ျပန္ျပီ ဆိုပါေတာ့ ။
တစ္ေယာက္က ´ ညီေလး ဘယ္သြားလဲ ` လို ့ ေမးလိုက္လို ့ ေျဖလိုက္တဲ ့ အေျဖျဖစ္နိဳင္ပါတယ္ ။ အခု သြားေနတာကို ေျပာခ်င္တာပဲ လို ့ သိရမယ္ ။ ဒါေၾကာင္ ့ ----
My brother is going to school.
အခုဆိုရင္ ေစာေစာက ေထာက္ျပခဲ ့တဲ ့ A boy eats a cake. ဟာ ဘာေၾကာင္ ့ အဓိပၸာယ္မရွိမွန္းသိေလာက္ပါျပီ ။ သူေျပာတာက ´ ေယာက္်ားေလးတိုင္း မုန္ ့ကို အျမဲတမ္း စားေလ့့စားထရွိတယ္ ` လို ့ အဓိပၸာယ္ထြက္ေနတယ္ ။ မုန္ ့ကို စားေလ့စားထရွိတာ ေယာက္်ားေလးတိုင္းရဲ ့ အေလ့အထလား ။ မုန္ ့မစားရတဲ ့ ကေလးေကာ မရွိနိဳင္ဘူးလား ။ သူူူူေျပာခ်င္တာက ဒီသေဘာ မဟုတ္ပါဘူး ။ တစ္ခ်ိန္မွာ မုန္ ့တစ္ခုစားတာကို ေျပာခ်င္တာပါ။ အဂၤလိပ္စာ မတတ္လို ့ tense အသံုးမွားသြားတာပါ။
အလားတူပဲ I come to my native village to see my grandmother . ဆိုရာမွာလည္း အျမဲတမ္း လာေလ့လာထ ရွိတယ္လို ့ ေျပာခ်င္ပံု မရပါဘူး ။ အခုေလာေလာဆယ္လာခဲ ့တာကို ေျပာခ်င္တာပဲ ျဖစ္မွာပါ ။ ဒါေၾကာင္ ့ I am coming ….. စသျဖင္ ့ ျဖစ္ရလိမ္ ့မယ္။ ( I have come… ) လည္း ရနိဳင္ေၾကာင္း ေနာက္သင္ခန္းစာမွာ ေတြ ့ရမယ္။
Is Am . . V –ing. Are
ေရွ ့က is – am – are တစ္ခုခု သင့္ရာပါမယ္ ။ ျပီးလို ရာ Verb ကို ing ထည္ ့တယ္ ။ ဒါပါပဲ. .။ He is reading . I am eating . we are going . စသျဖင္ ့…
ဒီ Present Continuous Tense ကို အခုေလာေလာဆယ္ လုပ္တာ ကိုင္တာကို ျပညႊန္းရာမွာ သံုးပါတယ္။
What are you doing now?
မင္း ဘာလုပ္ေနလဲ။
I am reading.
က်ေနာ္ စာဖတ္ေနတယ္။ ……………… အလားတူပဲ ..
What are you waiting for?
ဘာေစာင့္ ေနတာလည္း။
I am waiting for bus.
ဘတ္စ္ကား ေစာင့္္ေနတာပါ။
Where are you going?
ဘယ္သြားမလို ့လဲ။
I am going to market.
ေစ်းသြားမလို ့။
စသျဖင့္ စကားေျပာတဲ ့ အခိုက္အတန္ ့မွာ လုပ္ေန ကိုင္ေနတာ မွန္သမွ် ဒီ Tense ကို သံုးရတယ္ ။ ျမန္မာလို . ေန . ထည့္တာမ်ားႏွင္ ့ ဆင္တယ္ ။ အျမဲတမ္းေတာ့ မဟုတ္ဘူး ။ အထက္က ေနာက္ဆံုး ဥပမာ ကို ၾကည့္ေလ ။ ရံဖန္ ´ မလို ့ ` သံုးတာကို ေတြ ့နိဳင္တယ္ ။ ဒါေၾကာင္ ့ အဂၤလိပ္စကားကို ျမန္မာ စကား တစ္ခြန္း တည္းနဲ ့ ဘာသာျပန္ျပီး က်က္မွတ္တဲ့ အက်င့္ဆိုးၾကီးကို ေရွာင္ပါေလ ။ သေဘာအဓိပၸာယ္ကိုသာ ငံုမိေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။
The teacher is coming.
ဆရာလာျပီ။
The Russians are coming.
ရုရွားေတြ လာကုန္ျပီ။
It is raining again.
မိုးရြာျပန္ေပါ ့။
အခုေလာေလာဆယ္ လုပ္ကိုင္ေနတာအျပင္ နီးကပ္တဲ ့ အနာဂတ္အခ်ိန္ကိုလည္း ဒီ Tense က ညႊန္းေသးတယ္။
I am going to Mandalay tomorrow.
ကၽြန္ေတာ္ မနက္ျဖန္ မႏၲေလးသြားမယ္။
We are taking the exam next week.
က်ေနာ္တို ့ လာမည္ ့အပတ္ စာေမးပြဲ ေျဖၾကရမယ္။
Are you marrying that old girl?
မင္းက ဒီေကာင္မၾကီးကို ယူမလို ့လား။
ခုထိ Active Voice ရုပ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ Passive Voice ကို လို ရင္ is , am , are ေနာက္က being ဆိုတဲ ့ စကားလံုးထည္ ့ျပီး လိုရာ Verb ကို Past Participle ( pp ) သံုးေပးရတာ သတိျပဳပါေလ။
The roads are being repaired.
လမ္းေတြ ျပင္ေနၾကျပီ။
The book is being printed again.
စာအုပ္ကို ထပ္ရုိက္ေနပါတယ္။
Your letter is being typed now.
ခင္ဗ်ားရဲ ့ စာအုပ္ကို လက္ႏွိပ္စက္ရုိက္ေနပါတယ္။
ဒီ tense နဲ ့ သံုးေလ့သံုးထ မရွိတဲ ့ Verbs မ်ားကို မွတ္ထားရမယ္။ Non-conclusive Verbs လို ့ေခၚတယ္ ။ လူကလုပ္ခ်င္သလို လုပ္လို ့မရတဲ ့ စိတ္ပိုင္းျဖစ္ရပ္ေတြကို ညႊန္ျပတဲ ့ Verbs ေတြပါပဲ ။ သူတို ့ကို Continuous သံုးေလ့မရွိပဲ အျမဲတမ္းေရာ အခုေလာေလာဆယ္ပါ Simple Tense သံုးရတယ္။
see want be hate
hear wish mean know
smell think (that) like understand
taste believe dislike remember
feel have love
ဥပမာ ….
ကၽြန္ေနာ္ ခင္မ်ား ဖခင္ကို ေတြ ့ခ်င္တယ္ - လို ့ေျပာခ်င္ တယ္ဆိုပါေတာ ့ ။ အခု ေတြ ့ခ်င္တာပဲ ။ ဒါေပမဲ ့ Continuous မသံုးရဘူး ။ Simple ပဲ သံုးျပီး …
I want to see your father .
လိို ့ပဲ ေျပာရမယ္ ။ အလားတူပဲ
I hear you are marrying that girl.
ခင္ဗ်ား ဟိုမိန္းကေလးကို ယူေတာ့မယ္ ၾကားပါတယ္။
( Verb ႏွစ္ခုပါတာ ရုပ္မတူတာကိုျပတာ သတိျပဳပါေလ.။ ၾကားတာက အခုၾကားတာမို ့ hear ၊ ယူမွာက နီကပ္တဲ ့ အနာဂတ္မို ့ are marrying)
I think you are right.
မင္းမွန္တယ္လို ့ ငါထင္ပါတယ္။
အခုဆိုရင္ tense ႏွစ္ခုကို ေလ့လာျပီးျပီ။ ဒီေတာ ့ အဂၤလိပ္စကားတစ္ခြန္းေျပာမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ ဒီ Verb ကို သံုးမွာလည္းဆိုတာ ခ်င္ခ်ိန္တတ္ျပီေပါ့ ။ ျမန္မာလို သာမန္ကာ လွ်ံကာ မေတြးပဲ အခု ေဆြးေႏြးခဲ ့တဲ ့ အခ်က္ေတြကို ဦးေႏွာက္ထဲ အေလးအနက္ ထည္ ့ထားကာ စဥ္းစားတတ္ရပါမယ္ ။ ဥပမာ - ညီေလးေက်ာင္းေနတယ္ လို ့ ေျပာခ်င္တယ္ဆိုပါေတာ ့ ။ ေက်ာင္းေနတယ္ဆိုကတည္းက ေန ့စဥ္နဲ ့အမွ် ေက်ာင္းတက္ေနရတာကို ေျပာတာလို ့ နားလည္ရမယ္ ။ ဒါေၾကာင္ ့ Simple Present ရဲ ့အလုပ္ပဲလို ့ နားလည္ရမယ္ ။ ( ျမန္မာလို . ေနတယ္ . ေျပာေပမယ့္ အဂၤလိပ္လို Live တို ့ stay တို ့နဲ ့မေျပာရဘူး ။ go ပဲ ျဖစ္ရမယ္။ ဒါကိုနားလည္ဖို ့ကေတာ ့ grammar နဲ ့ မဆိုင္ဘူး ။ အဂၤ္လိပ္စာ အေတြ ့အၾကံဳနဲ ့ ဆိုင္တယ္ ။ ဒါေၾကာင္ ့ စာမ်ားမ်ား ဖတ္ဖို ့လိုတယ္။)
တစ္ခါ ´ ညီေလး ေက်ာင္းသြားတယ္ ` လို ့ ေျပာခ်င္ျပန္ျပီ ဆိုပါေတာ့ ။
တစ္ေယာက္က ´ ညီေလး ဘယ္သြားလဲ ` လို ့ ေမးလိုက္လို ့ ေျဖလိုက္တဲ ့ အေျဖျဖစ္နိဳင္ပါတယ္ ။ အခု သြားေနတာကို ေျပာခ်င္တာပဲ လို ့ သိရမယ္ ။ ဒါေၾကာင္ ့ ----
My brother is going to school.
အခုဆိုရင္ ေစာေစာက ေထာက္ျပခဲ ့တဲ ့ A boy eats a cake. ဟာ ဘာေၾကာင္ ့ အဓိပၸာယ္မရွိမွန္းသိေလာက္ပါျပီ ။ သူေျပာတာက ´ ေယာက္်ားေလးတိုင္း မုန္ ့ကို အျမဲတမ္း စားေလ့့စားထရွိတယ္ ` လို ့ အဓိပၸာယ္ထြက္ေနတယ္ ။ မုန္ ့ကို စားေလ့စားထရွိတာ ေယာက္်ားေလးတိုင္းရဲ ့ အေလ့အထလား ။ မုန္ ့မစားရတဲ ့ ကေလးေကာ မရွိနိဳင္ဘူးလား ။ သူူူူေျပာခ်င္တာက ဒီသေဘာ မဟုတ္ပါဘူး ။ တစ္ခ်ိန္မွာ မုန္ ့တစ္ခုစားတာကို ေျပာခ်င္တာပါ။ အဂၤလိပ္စာ မတတ္လို ့ tense အသံုးမွားသြားတာပါ။
အလားတူပဲ I come to my native village to see my grandmother . ဆိုရာမွာလည္း အျမဲတမ္း လာေလ့လာထ ရွိတယ္လို ့ ေျပာခ်င္ပံု မရပါဘူး ။ အခုေလာေလာဆယ္လာခဲ ့တာကို ေျပာခ်င္တာပဲ ျဖစ္မွာပါ ။ ဒါေၾကာင္ ့ I am coming ….. စသျဖင္ ့ ျဖစ္ရလိမ္ ့မယ္။ ( I have come… ) လည္း ရနိဳင္ေၾကာင္း ေနာက္သင္ခန္းစာမွာ ေတြ ့ရမယ္။
Present Perfect Tense
Has , Have + participle
ဒီၾကိယာပံုစံမွာလည္း ႏွစ္ပိုင္းပါတယ္။ ေရွ ့က has ဒါမွမဟုတ္ have ေနာက္က participle လို ့ေခၚတဲ ့အပိုင္း။ he , she , it , the boy စတဲ ့ Singular noun ေတြနဲ ့ has ၊ I , We , They , The boys စတဲ ့ Plural noun ေတြနဲ ့ have .
The boy has written.
The boys have written.
I have written.
(တစ္ေယာက္တည္း Singular ကို has ဆိုျပီး ပံုေသမွတ္လို ့မရပါ။ I ကို have သံုးတာမွတ္ပါေလ ။ I has လို ့မွားတတ္တာ မၾကာမၾကာ ၾကံဳရတယ္။ မမွားပါေစနဲ ့)
ေမးခြန္းလုပ္ရင္ has / have ကို ကတၱားနဲ ့ ေရွ ့ေနာက္ ေနရာေျပာင္း ၊ မဟုတ္၀ါက်လုပ္ရင္ not ကေလးထည့္ ။
Has the teacher come yet?
ဆရာလာျပီလား ။
What have you done?
မင္းဘာလုပ္ထားတာလည္း ။
We have not eaten anything.
က်ေနာ္တို ့ ဘာမွမစားရေသးဘူး ။
Maung Pu has not done his homework.
ေမာင္ပု အိမ္စာမလုပ္ရေသးဘူး ။
ဒီၾကိယာရုပ္ကို သံုးတဲ ့ေနရာမ်ားကေတာ့ ---
(၁) အခုေလာေလာလတ္လတ္ လုပ္ကိုင္ျပီးတာကို ေျပာတဲ ့အခါ သံုးတယ္။ already , just , now စတဲ ့စကားလံုးေတြ ပါတတ္တယ္။ မျပီးေသးရင္ not နဲ ့yet ကို သံုးတယ္ ။ ေမးခြန္းမွာေတာ ့ not မပါပဲ yet ခ်ည္းသံုးနိဳင္ပါတယ္။
I have already had lunch.
က်ေနာ္ ေန ့လည္စာ စားျပီးပါျပီ။
He has just gone out.
သူ အခုပဲ အျပင္သြားတယ္။
He has not come back yet.
သူ ျပန္မလာေသးဘူး ။
ဒါမွမဟုတ္ ………..
He has not yet come back.
Have you done your homework yet?
မင္း အိမ္စာ လုပ္မျပီးေသးဘူးလား။
(၂) ဘယ္အခ်ိန္ရယ္လို ့ ေထာက္ျပမထားပဲ အတိတ္တစ္ခ်ိန္က လုပ္ဖူးကိုင္ဖူးတာကို ျပရင္ သံုးတယ္ ။ ဥပမာ …
I have been to Bagan.
ငါ ပုဂံ ေရာက္ဖူးတယ္။
I have seen this film.
ငါ ဒီရုပ္ရွင္ ၾကည့္ဖူးတယ္။ ( ၾကည့္ျပီးျပီ )
ဒီသေဘာမ်ိဳး ေမးရင္ ever ထည့္သံုးရျပီး မဟုတ္၀ါက်မွာ never ထည့္သံုးရတယ္။
Have you ever been to Bagan?
မင္း ပုဂံ ေရာက္ဖူးလား ။
I have never been to Bagan.
ငါ တစ္ခါမွ ပုဂံ မေရာက္ဖူးပါ။
(၃) အတိတ္တခ်ိန္ကေန ေလာေလာဆယ္ထိ လုပ္တာ ျဖစ္တာကို ေျပာခ်င္ရင္ သံုးတယ္။
We have lived here since 1981.
ငါတို ့ ဒီမွာ ၁၉၈၁ ကတည္းက ေနခဲ ့တာ။
We have lived here for twenty eight years.
ငါတို ့ ဒီမွာေနလာတာ ၂၈ ႏွစ္ရွိျပီ။
I have not seen him since that day.
ငါ အဲ ့ဒီေန ့ကစျပီး သူ ့ကို မေတြ ့ရေတာ ့ဘူး။
Chit Chit has been in Mandalay for ten days.
ခ်စ္ခ်ုစ္ မႏၲေလး ေရာက္ေနတာ ဆယ္ရက္ရွိျပီ။
(၄) အတိတ္တခ်ိန္က လုပ္ကိုင္တာျဖစ္ျပီး အခုအခ်ိန္မွာ လာအက်ိဳးသက္ေရာက္တာကို ျပခ်င္ရင္ သံုးတယ္။
I have seen this film. I don’t like it.
ငါ ဒီရုပ္ရွင္ ၾကည့္ျပီးပါျပီ။ မၾကိဳက္ဘူး ။
(ဒီလိုေျပာရာမွာ ရုပ္ရွင္ကို မေန ့က တစ္ေန ့က ၾကည့္တာျဖစ္မယ္။ အတိတ္ တစ္ခ်ိန္ခိ်န္က ၾကည့္တာပဲ ။ အဲလို ၾကည့္ဘူးလို ့ မၾကိဳက္ဘူးလို ့ေျပာနိုင္တာ။ အက်ိဳးသက္ေရာက္တာ ျဖစ္တယ္။ )
The teacher has come. Quiet.
ဆရာလာျပီ။ ျငိမ္ၾက။
When you have read the passage, answer the questions below.
စာပိုဒ္ကို ဖတ္ျပီးရင္ ေအာက္ကေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖပါ။
အထူးသတိျပဳေစခ်င္တာကေတာ့ ဒီ Tense ဟာ Present ျဖစ္တယ္ဆိုတာပဲ ။ Present Tense ျဖစ္တဲ ့အတြက္ Past ကိုျပတဲ ့ Yesterday, last week စတဲ ့ စကားလံုးေတြနဲ ့ တြဲမသံုးမိပါေစနဲ ့။ ျမန္မာလို ဘာသာျပန္တာကို ၾကည့္ျပီး အဲလိုအမွားမ်ိဳး က်ဴးလြန္တတ္တယ္။
ဥပမာ . .. .
က်ေနာ္ မေန ့က ဒီရုပ္ရွင္ကို ၾကည့္ျပီးျပီ။
I have seen this film yesterday. အဲလို ျဖစ္သြားတယ္။ ျဖစ္ရမွာက-
I saw this film yesterday.
Passive Voice လုပ္ရင္ေတာ့ has / have ေနာက္က been ထည့္ေပးရတယ္။
My work has been done.
ငါ ့အလုပ္ လုပ္ျပီးျပီ။
Five units have been studied so far.
ခုထိ ယူနစ္ငါးခု ေလ့လာျပီးျပီ။
Has the road been repaired?
လမ္းျပင္ျပီးျပီလား။
Have her parents been told?
သူ ့မိဘေတြကို ေျပာထားျပီးျပီလား။
Your letter has not been typed yet.
မင္းရဲ ့ စာကို လက္ႏွိပ္စက္ မရုိက္ရေသးဘူး ။
ဒီလို Passive မွာ သံုးတဲ ့ been နဲ ့ Active မွာသံုးတဲ ့ been တို ့ေရာေထြး မသြားပါေစနဲ ့ ။ တစ္ခုနဲ ့တစ္ခု ဘါမွမဆိုင္ဘူး ။ ေရေရရာရာ ကြဲ ျပား ေအာင္ မွတ္ပါ။
He has been in Yangon five days.
သူ ရန္ကုန္ေရာက္ေနတာ ငါးရက္ ရွိျပီ ။
He has been given a car.
သူ ့ကို ကားေပးထားတယ္။
ဒီၾကိယာပံုစံမွာလည္း ႏွစ္ပိုင္းပါတယ္။ ေရွ ့က has ဒါမွမဟုတ္ have ေနာက္က participle လို ့ေခၚတဲ ့အပိုင္း။ he , she , it , the boy စတဲ ့ Singular noun ေတြနဲ ့ has ၊ I , We , They , The boys စတဲ ့ Plural noun ေတြနဲ ့ have .
The boy has written.
The boys have written.
I have written.
(တစ္ေယာက္တည္း Singular ကို has ဆိုျပီး ပံုေသမွတ္လို ့မရပါ။ I ကို have သံုးတာမွတ္ပါေလ ။ I has လို ့မွားတတ္တာ မၾကာမၾကာ ၾကံဳရတယ္။ မမွားပါေစနဲ ့)
ေမးခြန္းလုပ္ရင္ has / have ကို ကတၱားနဲ ့ ေရွ ့ေနာက္ ေနရာေျပာင္း ၊ မဟုတ္၀ါက်လုပ္ရင္ not ကေလးထည့္ ။
Has the teacher come yet?
ဆရာလာျပီလား ။
What have you done?
မင္းဘာလုပ္ထားတာလည္း ။
We have not eaten anything.
က်ေနာ္တို ့ ဘာမွမစားရေသးဘူး ။
Maung Pu has not done his homework.
ေမာင္ပု အိမ္စာမလုပ္ရေသးဘူး ။
ဒီၾကိယာရုပ္ကို သံုးတဲ ့ေနရာမ်ားကေတာ့ ---
(၁) အခုေလာေလာလတ္လတ္ လုပ္ကိုင္ျပီးတာကို ေျပာတဲ ့အခါ သံုးတယ္။ already , just , now စတဲ ့စကားလံုးေတြ ပါတတ္တယ္။ မျပီးေသးရင္ not နဲ ့yet ကို သံုးတယ္ ။ ေမးခြန္းမွာေတာ ့ not မပါပဲ yet ခ်ည္းသံုးနိဳင္ပါတယ္။
I have already had lunch.
က်ေနာ္ ေန ့လည္စာ စားျပီးပါျပီ။
He has just gone out.
သူ အခုပဲ အျပင္သြားတယ္။
He has not come back yet.
သူ ျပန္မလာေသးဘူး ။
ဒါမွမဟုတ္ ………..
He has not yet come back.
Have you done your homework yet?
မင္း အိမ္စာ လုပ္မျပီးေသးဘူးလား။
(၂) ဘယ္အခ်ိန္ရယ္လို ့ ေထာက္ျပမထားပဲ အတိတ္တစ္ခ်ိန္က လုပ္ဖူးကိုင္ဖူးတာကို ျပရင္ သံုးတယ္ ။ ဥပမာ …
I have been to Bagan.
ငါ ပုဂံ ေရာက္ဖူးတယ္။
I have seen this film.
ငါ ဒီရုပ္ရွင္ ၾကည့္ဖူးတယ္။ ( ၾကည့္ျပီးျပီ )
ဒီသေဘာမ်ိဳး ေမးရင္ ever ထည့္သံုးရျပီး မဟုတ္၀ါက်မွာ never ထည့္သံုးရတယ္။
Have you ever been to Bagan?
မင္း ပုဂံ ေရာက္ဖူးလား ။
I have never been to Bagan.
ငါ တစ္ခါမွ ပုဂံ မေရာက္ဖူးပါ။
(၃) အတိတ္တခ်ိန္ကေန ေလာေလာဆယ္ထိ လုပ္တာ ျဖစ္တာကို ေျပာခ်င္ရင္ သံုးတယ္။
We have lived here since 1981.
ငါတို ့ ဒီမွာ ၁၉၈၁ ကတည္းက ေနခဲ ့တာ။
We have lived here for twenty eight years.
ငါတို ့ ဒီမွာေနလာတာ ၂၈ ႏွစ္ရွိျပီ။
I have not seen him since that day.
ငါ အဲ ့ဒီေန ့ကစျပီး သူ ့ကို မေတြ ့ရေတာ ့ဘူး။
Chit Chit has been in Mandalay for ten days.
ခ်စ္ခ်ုစ္ မႏၲေလး ေရာက္ေနတာ ဆယ္ရက္ရွိျပီ။
(၄) အတိတ္တခ်ိန္က လုပ္ကိုင္တာျဖစ္ျပီး အခုအခ်ိန္မွာ လာအက်ိဳးသက္ေရာက္တာကို ျပခ်င္ရင္ သံုးတယ္။
I have seen this film. I don’t like it.
ငါ ဒီရုပ္ရွင္ ၾကည့္ျပီးပါျပီ။ မၾကိဳက္ဘူး ။
(ဒီလိုေျပာရာမွာ ရုပ္ရွင္ကို မေန ့က တစ္ေန ့က ၾကည့္တာျဖစ္မယ္။ အတိတ္ တစ္ခ်ိန္ခိ်န္က ၾကည့္တာပဲ ။ အဲလို ၾကည့္ဘူးလို ့ မၾကိဳက္ဘူးလို ့ေျပာနိုင္တာ။ အက်ိဳးသက္ေရာက္တာ ျဖစ္တယ္။ )
The teacher has come. Quiet.
ဆရာလာျပီ။ ျငိမ္ၾက။
When you have read the passage, answer the questions below.
စာပိုဒ္ကို ဖတ္ျပီးရင္ ေအာက္ကေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖပါ။
အထူးသတိျပဳေစခ်င္တာကေတာ့ ဒီ Tense ဟာ Present ျဖစ္တယ္ဆိုတာပဲ ။ Present Tense ျဖစ္တဲ ့အတြက္ Past ကိုျပတဲ ့ Yesterday, last week စတဲ ့ စကားလံုးေတြနဲ ့ တြဲမသံုးမိပါေစနဲ ့။ ျမန္မာလို ဘာသာျပန္တာကို ၾကည့္ျပီး အဲလိုအမွားမ်ိဳး က်ဴးလြန္တတ္တယ္။
ဥပမာ . .. .
က်ေနာ္ မေန ့က ဒီရုပ္ရွင္ကို ၾကည့္ျပီးျပီ။
I have seen this film yesterday. အဲလို ျဖစ္သြားတယ္။ ျဖစ္ရမွာက-
I saw this film yesterday.
Passive Voice လုပ္ရင္ေတာ့ has / have ေနာက္က been ထည့္ေပးရတယ္။
My work has been done.
ငါ ့အလုပ္ လုပ္ျပီးျပီ။
Five units have been studied so far.
ခုထိ ယူနစ္ငါးခု ေလ့လာျပီးျပီ။
Has the road been repaired?
လမ္းျပင္ျပီးျပီလား။
Have her parents been told?
သူ ့မိဘေတြကို ေျပာထားျပီးျပီလား။
Your letter has not been typed yet.
မင္းရဲ ့ စာကို လက္ႏွိပ္စက္ မရုိက္ရေသးဘူး ။
ဒီလို Passive မွာ သံုးတဲ ့ been နဲ ့ Active မွာသံုးတဲ ့ been တို ့ေရာေထြး မသြားပါေစနဲ ့ ။ တစ္ခုနဲ ့တစ္ခု ဘါမွမဆိုင္ဘူး ။ ေရေရရာရာ ကြဲ ျပား ေအာင္ မွတ္ပါ။
He has been in Yangon five days.
သူ ရန္ကုန္ေရာက္ေနတာ ငါးရက္ ရွိျပီ ။
He has been given a car.
သူ ့ကို ကားေပးထားတယ္။
Present Perfect Continuous Tense
Has , have + been + V-ing
ဒီၾကိယာရဲ ့ရုပ္က အပိုင္းသံုးပိုင္း ပါတဲ ့အတြက္ က်က်နန မွတ္သားဖို ့ လိုလိမ္ ့မယ္။
Thita has been reading the whole day.
The boys have been playing since four.
ေမးခြန္းနဲ ့ မဟုတ္၀ါက် လုပ္နည္းက ရိုးရိုး Present Perfect လုပ္နည္းအတိုင္းပါပဲ ။
What have you been doing?
The boys have not been watching TV for days.
ဒီၾကိယာရုပ္ကို သံုးတာက ၇ုိးရိုး Present Perfect နဲ ့တခ်ိဳ ့တ၀က္တူပါတယ္။ since နဲ ့ for တို ့နဲ ့ တြဲရာမွာ တူသေလာက္ပါပဲ ။ အဲ…အလ်င္ အတိတ္ကစခဲ ့ျပီး ခုထိဆက္လုပ္ေနတုန္း ရိွေသးတယ္ဆိုတဲ ့အခ်က္ကို ေပၚလြင္ေစခ်င္ရင္ ဒီ Tense ကိုသံုးတယ္။
We have been living in this street for twenty years now.
ငါတို ့ ဒီလမ္းမွာ ေနလာတာ အႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္ရွိျပီ။
He has been working for us since 1981.
သူ ၁၉၈၁ ကတည္းက က်ေနာ္တို ့ဆီမွာ အလုပ္လုပ္ခဲ ့တာ။
အဲ ့ဒီ၀ါက် ႏွစ္ေၾကာင္းလိုမ်ိဳး ၀ါက်တစ္ခုမွာ since (or) for ပါလာတယ္ဆိုရင္ တစ္ျခား ေထာက္ထားစရာ အေၾကာင္းလည္း မရွိဘူးဆိုရင္ ေက်ာင္းသားအေနနဲ ့ Present Perfect ရိုးရိုးပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ Present Perfect Continuous ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ၾကိဳက္ရာသံုးနိဳင္ပါတယ္။ ဥပမာ -
They ( live ) in monywa since 1981.
အေျဖ။ have lived ဒါမွမဟုတ္ have been living
တကယ္လို ့ ဒီနွစ္ခုအနက္က တစ္ခုခုကိုပဲ ေရြးျပီး သံုးေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ ထူးျခားတဲ ့ေရြးစရာအေၾကာင္းရွိရလိမ့္မယ္။ အလုပ္တခု ျပီးျပတ္သြားေၾကာင္း ျပညႊန္တာပါေနလွ်င္ ရိုးရိုး Perfect ၊ မျပီးေသးေၾကာင္း ညႊန္ျပတာပါေနလွ်င္ Continuous ေပါ ့။
She (read) her lessons and is going to bed now.
She (read) her lessons since six. Let her rest now.
ဒီ၀ါက်ႏွစ္ခုကိုၾကည့္ရင္ ပထမ ၀ါက်မွာက is going to bed - အိပ္ရာ၀င္ေတာ့မယ္ဆိုတဲ ့ အပိုင္းပါတယ္။ အိပ္ရာ၀င္ေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ စာဖတ္ျပီးပလား ၊ ဖတ္ေနတုန္းလား ၊ ဖတ္ျပီးလို ့ျဖစ္မွာေပါ ့။ ဒါေၾကာင့္
အေျဖ။ has read
ဒုတိယ၀ါက်မွာ let her rest - နားပါေစေတာ့ - လို ့ပါေနတယ္။ နားပါေစေတာ့လို ့ေျပာယူရရင္ ဖတ္ျပီးပလား ၊ ဖတ္ေနတုန္းလား ၊ ဖတ္ေနတုန္းပဲရွိတာမို ့ ဒီလိုေျပာယူရတာေပါ ့။ ဒါေၾကာင္ ..
အေျဖ။ has been reading.
ဒီ၀ါက်နွစ္ေၾကာင္းကိုလည္း ေလ့လာပါဦး ။
I (write) six letters this morning.
I (write) letters this morning.
ပထမ၀ါက်မွာ six letters လို ့ဆိုတယ္။ အဲဒီလို ဂဏန္း အေရအတြက္တပ္ျပီး စာေျခာက္ေစာင္လို ့ေျပာေနမွေတာ့ ေရးျပီးလို ့သာေျပာနိဳင္တာျဖစ္ရမယ္ ။ ဒါေၾကာင္ ့ရိုးရိုး Perfect သံုးရမယ္။ have written.
ဒုတိယ၀ါက်မွာက letters လို ့ပဲ ပါတယ္ ။ ဘယ္နွစ္ေစာင္ရယ္လို ့ ဂဏန္းအေရအတြက္မပါဘူး။ အဲလို ဘယ္ႏွစ္ေစာင္ရယ္လို ့ မေျပာနိဳင္တာက မျပီးျပတ္ေသးလို ့ျဖစ္ရမယ္။ ဒါေၾကာင္ ့ Continuous ကိုသံုး ။
have been writing.
ေျပာတဲ ့အခ်ိန္မွာ ျပီးျပတ္သါြးေပမယ္လို ့ေတာ္ေတာ္ၾကာၾကာ လုပ္ခဲ ့ရေၾကာင္း ေပၚလြင္ေစခ်င္ရင္လည္း Perfect Continuous ကိုသံုးပါ။
We have been walking in the mud. That is why our shoes are dirty.
က်ေနာ္တို ့ ရႊံထ ဲလမ္းေလွ်ာက္လာခဲ ့ရတာ၊ ဒါေၾကာင္ ့ ဖိနပ္ေတြ ေပေနတာ။
တစ္ေန ့လံုး ၊ တစ္မနက္လံုး စသည္ျဖင္ ့အဓိပၸာယ္ထြက္တဲ ့ all day, the whole day, all the morning, the whole morning ( evening, night စသည္ ့) စကားလံုးေတြပါလာရင္ perfect continuous သံုးေလ ့ရွိတယ္။
He has been waiting the whole morning.
သူ ့ခမ်ာ တစ္မနက္လံုး ေစာင္ ့ေနတာ။
I have been studying all night.
ငါတစ္ညလံုး စာက်က္ေနတာ
See, hear, know စတဲ ့ၾကိယာေတြကို ဘယ္လို Continuous Tense မွာမ မသံုးေၾကာင္းဆိုခဲ ့ျပီးျပီ။ ဒီေတာ့ အခု Perfect Continuous မွာလည္းမသံုးရဘူးေပါ ့။
I have known her since 1981
(I have been knowing - မလုပ္ပါနဲ ့။)
He has wanted to be an engineer since a child.
သူက ကေလးဘ၀ကတည္းက အင္ဂ်င္နီယာ ျဖစ္ခ်င္ေနတာ။
အင္မတန္ တိုတိုတုတ္တုတ္နဲ ့ ျပီးျပတ္သြားတဲ ့သေဘာကို ေဆာင္ေနတဲ့ arrive, begin, marry, reach, succeed စတဲ ့ ၾကိယာေတြကိုလည္း Perfect Continuous သံုးေလ့မရွိဘူး။ ရိုးရိုး Perfect ပဲ သံုးရမယ္။
He has been arriving- ရယ္လို ့မရိွဘူး။
He has arrived ပဲ ရိွတယ္။
They have been marrying- ရယ္လို ့မရိွဘူး။
They have married ပဲ ရိွတယ္။
ဒီ Present perfect continuous ဆိုတာ Active Voice ပဲရိွတယ္။ Passive မရွိဘူး။ Active နဲ ့ Passive ဆိုတာ ေနရာတကာ အျပိဳင္ရိွေနတာ မဟုတ္ေၾကာင္း မွတ္ထားပါ။ Tense From မွာ Active က Passive ထက္ပိုမ်ားတယ္။
ဒီၾကိယာရဲ ့ရုပ္က အပိုင္းသံုးပိုင္း ပါတဲ ့အတြက္ က်က်နန မွတ္သားဖို ့ လိုလိမ္ ့မယ္။
Thita has been reading the whole day.
The boys have been playing since four.
ေမးခြန္းနဲ ့ မဟုတ္၀ါက် လုပ္နည္းက ရိုးရိုး Present Perfect လုပ္နည္းအတိုင္းပါပဲ ။
What have you been doing?
The boys have not been watching TV for days.
ဒီၾကိယာရုပ္ကို သံုးတာက ၇ုိးရိုး Present Perfect နဲ ့တခ်ိဳ ့တ၀က္တူပါတယ္။ since နဲ ့ for တို ့နဲ ့ တြဲရာမွာ တူသေလာက္ပါပဲ ။ အဲ…အလ်င္ အတိတ္ကစခဲ ့ျပီး ခုထိဆက္လုပ္ေနတုန္း ရိွေသးတယ္ဆိုတဲ ့အခ်က္ကို ေပၚလြင္ေစခ်င္ရင္ ဒီ Tense ကိုသံုးတယ္။
We have been living in this street for twenty years now.
ငါတို ့ ဒီလမ္းမွာ ေနလာတာ အႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္ရွိျပီ။
He has been working for us since 1981.
သူ ၁၉၈၁ ကတည္းက က်ေနာ္တို ့ဆီမွာ အလုပ္လုပ္ခဲ ့တာ။
အဲ ့ဒီ၀ါက် ႏွစ္ေၾကာင္းလိုမ်ိဳး ၀ါက်တစ္ခုမွာ since (or) for ပါလာတယ္ဆိုရင္ တစ္ျခား ေထာက္ထားစရာ အေၾကာင္းလည္း မရွိဘူးဆိုရင္ ေက်ာင္းသားအေနနဲ ့ Present Perfect ရိုးရိုးပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ Present Perfect Continuous ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ၾကိဳက္ရာသံုးနိဳင္ပါတယ္။ ဥပမာ -
They ( live ) in monywa since 1981.
အေျဖ။ have lived ဒါမွမဟုတ္ have been living
တကယ္လို ့ ဒီနွစ္ခုအနက္က တစ္ခုခုကိုပဲ ေရြးျပီး သံုးေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ ထူးျခားတဲ ့ေရြးစရာအေၾကာင္းရွိရလိမ့္မယ္။ အလုပ္တခု ျပီးျပတ္သြားေၾကာင္း ျပညႊန္တာပါေနလွ်င္ ရိုးရိုး Perfect ၊ မျပီးေသးေၾကာင္း ညႊန္ျပတာပါေနလွ်င္ Continuous ေပါ ့။
She (read) her lessons and is going to bed now.
She (read) her lessons since six. Let her rest now.
ဒီ၀ါက်ႏွစ္ခုကိုၾကည့္ရင္ ပထမ ၀ါက်မွာက is going to bed - အိပ္ရာ၀င္ေတာ့မယ္ဆိုတဲ ့ အပိုင္းပါတယ္။ အိပ္ရာ၀င္ေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ စာဖတ္ျပီးပလား ၊ ဖတ္ေနတုန္းလား ၊ ဖတ္ျပီးလို ့ျဖစ္မွာေပါ ့။ ဒါေၾကာင့္
အေျဖ။ has read
ဒုတိယ၀ါက်မွာ let her rest - နားပါေစေတာ့ - လို ့ပါေနတယ္။ နားပါေစေတာ့လို ့ေျပာယူရရင္ ဖတ္ျပီးပလား ၊ ဖတ္ေနတုန္းလား ၊ ဖတ္ေနတုန္းပဲရွိတာမို ့ ဒီလိုေျပာယူရတာေပါ ့။ ဒါေၾကာင္ ..
အေျဖ။ has been reading.
ဒီ၀ါက်နွစ္ေၾကာင္းကိုလည္း ေလ့လာပါဦး ။
I (write) six letters this morning.
I (write) letters this morning.
ပထမ၀ါက်မွာ six letters လို ့ဆိုတယ္။ အဲဒီလို ဂဏန္း အေရအတြက္တပ္ျပီး စာေျခာက္ေစာင္လို ့ေျပာေနမွေတာ့ ေရးျပီးလို ့သာေျပာနိဳင္တာျဖစ္ရမယ္ ။ ဒါေၾကာင္ ့ရိုးရိုး Perfect သံုးရမယ္။ have written.
ဒုတိယ၀ါက်မွာက letters လို ့ပဲ ပါတယ္ ။ ဘယ္နွစ္ေစာင္ရယ္လို ့ ဂဏန္းအေရအတြက္မပါဘူး။ အဲလို ဘယ္ႏွစ္ေစာင္ရယ္လို ့ မေျပာနိဳင္တာက မျပီးျပတ္ေသးလို ့ျဖစ္ရမယ္။ ဒါေၾကာင္ ့ Continuous ကိုသံုး ။
have been writing.
ေျပာတဲ ့အခ်ိန္မွာ ျပီးျပတ္သါြးေပမယ္လို ့ေတာ္ေတာ္ၾကာၾကာ လုပ္ခဲ ့ရေၾကာင္း ေပၚလြင္ေစခ်င္ရင္လည္း Perfect Continuous ကိုသံုးပါ။
We have been walking in the mud. That is why our shoes are dirty.
က်ေနာ္တို ့ ရႊံထ ဲလမ္းေလွ်ာက္လာခဲ ့ရတာ၊ ဒါေၾကာင္ ့ ဖိနပ္ေတြ ေပေနတာ။
တစ္ေန ့လံုး ၊ တစ္မနက္လံုး စသည္ျဖင္ ့အဓိပၸာယ္ထြက္တဲ ့ all day, the whole day, all the morning, the whole morning ( evening, night စသည္ ့) စကားလံုးေတြပါလာရင္ perfect continuous သံုးေလ ့ရွိတယ္။
He has been waiting the whole morning.
သူ ့ခမ်ာ တစ္မနက္လံုး ေစာင္ ့ေနတာ။
I have been studying all night.
ငါတစ္ညလံုး စာက်က္ေနတာ
See, hear, know စတဲ ့ၾကိယာေတြကို ဘယ္လို Continuous Tense မွာမ မသံုးေၾကာင္းဆိုခဲ ့ျပီးျပီ။ ဒီေတာ့ အခု Perfect Continuous မွာလည္းမသံုးရဘူးေပါ ့။
I have known her since 1981
(I have been knowing - မလုပ္ပါနဲ ့။)
He has wanted to be an engineer since a child.
သူက ကေလးဘ၀ကတည္းက အင္ဂ်င္နီယာ ျဖစ္ခ်င္ေနတာ။
အင္မတန္ တိုတိုတုတ္တုတ္နဲ ့ ျပီးျပတ္သြားတဲ ့သေဘာကို ေဆာင္ေနတဲ့ arrive, begin, marry, reach, succeed စတဲ ့ ၾကိယာေတြကိုလည္း Perfect Continuous သံုးေလ့မရွိဘူး။ ရိုးရိုး Perfect ပဲ သံုးရမယ္။
He has been arriving- ရယ္လို ့မရိွဘူး။
He has arrived ပဲ ရိွတယ္။
They have been marrying- ရယ္လို ့မရိွဘူး။
They have married ပဲ ရိွတယ္။
ဒီ Present perfect continuous ဆိုတာ Active Voice ပဲရိွတယ္။ Passive မရွိဘူး။ Active နဲ ့ Passive ဆိုတာ ေနရာတကာ အျပိဳင္ရိွေနတာ မဟုတ္ေၾကာင္း မွတ္ထားပါ။ Tense From မွာ Active က Passive ထက္ပိုမ်ားတယ္။
Simple Past Tense
Ate
Walked
ဒီၾကိယာရုပ္ကေတာ့ ၾကိယာမွာ ed ထည့္ေပးရတာပါပဲ ။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ed ထည့္လို ့မရ၊ ထူးထူးျခားျခားရုပ္ေျပာင္းလဲမွု႕ေတြ ျဖစ္တယ္။ go –went, eat-ate ရယ္လို ့ျဖစ္သြားတယ္။ go ကေန goed လုပ္တဲ ့ေက်ာင္းသားရွားေပမယ္ ့ leave ကေန leaved လုပ္တဲ ့ေက်ာင္းသားကေတာ့ မနည္းလွပါဘူး။ (အမွန္က left )။ အဲ့သလို မမွားရေအာင္ မွတ္သားပါ။
ဒီၾကိယာရုပ္ကို အတိတ္က တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ လုပ္ခဲ ့၊ ျဖစ္ခဲ ့တာကို သာမန္ေျပာျပလိုတဲ ့အခါ သံုးပါ တယ္။
I went to the cinema yesterday.
က်ေနာ္ မေန ့က ရုပ္ရွင္သြားခဲ ့တယ္။
He came half an hour ago.
သူ နာရီ၀က္က လာခဲ ့တယ္။
We visited Bagan last week.
က်ေနာ္တို ့ အရင္အပတ္က ပုဂံ သြားခဲ ့ၾကတယ္။
Anawrahta was a great king.
အေနာ္ရထာဟာ ဘုန္းၾကီးတဲ ့ဘုရင္တစ္ပါး။
The king had no son.
ဘုရင္ၾကီးမွာ သားေတာ္မရွိဘူး။
ေမးခြန္းလုပ္ရင္၊ မဟုတ္၀ါက်လုပ္ရင္ was / were တို ့ကို ကတၱားေနရာေျပာင္းေပးရံု၊ not ထည္ ့ေပးရံုနဲ ့ ရျပီး၊ တစ္ျခားၾကိယာေတြမွာေတာ့ did ကိုသံုးတယ္။
Was he at home yesterday?
သူ မေန ့က အိမ္မွာ ရွိရဲ႕လား။
Were the boys at the cinema last night?
ေကာင္ေလးေတြ မေန ့ညက ရုပ္ရွင္ရံုမွာလား။
You were not at school yesterday.
မင္း မေန ့က ေက်ာင္းမွာ မရွိပါဘူး။
Did you play yesterday?
မင္းမေန ့က ကစားခဲ ့သလား။
ခုထိဟာ Active voice ေတြျဖစ္တယ္ ။ Passive လုပ္ရင္ was / were ကို ေရွ႕ကတင္ျပီး ၾကိယာရဲ႕ Past participle ကို ေနာက္ကထားရမယ္။Past participle ဆိုတာ အမ်ားစုက ၾကိယာေတြမွာ - ed ထည့္ရံုနဲ႕ ျပီးျပီ၊ ထူးျခားတဲ ့ ၾကိယာေတြမွာေတာ့ အလြတ္က်က္မွတ္ရမယ္။ do-done, eat-eaten စသျဖင့္ ေျပာင္းလဲပါတယ္။
This book was printed in 1981.
ဒီစာအုပ္ကို ၁၉၈၁ ကပံုႏွိပ္တာ။
The children were taken to the zoo.
ကေလးေတြကို တိရစၦာန္ရံု ေခၚသြားတယ္။
This pagoda was built 500 years ago.
ဒီေစတီကိို အႏွစ္ ၅၀၀ ကတည္ခဲ့တာ။
Passive voice ကို ေမးခြန္းလုပ္ရင္၊ မဟုတ္၀ါက်လုပ္ရင္ was/were နဲ ့ ကတၱားေရွ႕ေနာက္ ေျပာင္းရံု၊ not ထည့္ေပးရံုပါပဲ။
I was not invited to the meeting.
က်ေနာ္ ့ကို အစည္းအေ၀း မဖိတ္ပါဘူး။
Was he informed?
သူ ့ကို အေၾကာင္းၾကားရဲ႕လား။
When was Bagan built?
ပုဂံကို ဘယ္တုန္းက တည္ခဲ ့သလည္း။
အခုဆိုရင္ ၾကိယာရုပ္ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ေလ့လာခဲ ့ၾကျပီးျပီ။ တစ္ခုနဲ ့တစ္ခုမေရာေအာင္ ေသေသခ်ာခ်ာ မွတ္သားပါေလ။ ေလာေလာဆယ္ past tense မွာပဲၾကည္ ့ေလ။ ရိုးရိုးျဖစ္တယ္ ရွိတယ္ ဆိုရင္ was/were ကိုသံုးတယ္။ passive က်ေတာ့လည္း was/were ကို participle နဲ ့တြဲျပီးသံုးျပန္တယ္။ ဒီေတာ့ ေသခ်ာစြာ မမွတ္တဲ ့ေက်ာင္းသားဆိုရင္
He was eat the orange. ဆိုတာမ်ိဳးမွားယြင္းေရးမိတတ္ေတာ့တယ္။
(၁) သူ မေန ့က အိမ္မွာရိွတယ္ဆိုတာမ်ိဳးမွာ He was လို ့ေနာက္က ဘာ Verb မွမပါပဲ သံုးရပံု။
(၂) သူမေန ့က သြားတယ္ဆိုတာမ်ိဳးမွာ He went လို ့ was မပါပဲ သံုးရပံု ။
(၃) သူ႕ကို စာအုပ္ေပးလိုက္တယ္ဆိုတဲ ့Passive မ်ိဳးမွ He was given သံုးရပံုတို ့ကို က်က်နန မွတ္သားပါေလ။
Walked
ဒီၾကိယာရုပ္ကေတာ့ ၾကိယာမွာ ed ထည့္ေပးရတာပါပဲ ။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ed ထည့္လို ့မရ၊ ထူးထူးျခားျခားရုပ္ေျပာင္းလဲမွု႕ေတြ ျဖစ္တယ္။ go –went, eat-ate ရယ္လို ့ျဖစ္သြားတယ္။ go ကေန goed လုပ္တဲ ့ေက်ာင္းသားရွားေပမယ္ ့ leave ကေန leaved လုပ္တဲ ့ေက်ာင္းသားကေတာ့ မနည္းလွပါဘူး။ (အမွန္က left )။ အဲ့သလို မမွားရေအာင္ မွတ္သားပါ။
ဒီၾကိယာရုပ္ကို အတိတ္က တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ လုပ္ခဲ ့၊ ျဖစ္ခဲ ့တာကို သာမန္ေျပာျပလိုတဲ ့အခါ သံုးပါ တယ္။
I went to the cinema yesterday.
က်ေနာ္ မေန ့က ရုပ္ရွင္သြားခဲ ့တယ္။
He came half an hour ago.
သူ နာရီ၀က္က လာခဲ ့တယ္။
We visited Bagan last week.
က်ေနာ္တို ့ အရင္အပတ္က ပုဂံ သြားခဲ ့ၾကတယ္။
Anawrahta was a great king.
အေနာ္ရထာဟာ ဘုန္းၾကီးတဲ ့ဘုရင္တစ္ပါး။
The king had no son.
ဘုရင္ၾကီးမွာ သားေတာ္မရွိဘူး။
ေမးခြန္းလုပ္ရင္၊ မဟုတ္၀ါက်လုပ္ရင္ was / were တို ့ကို ကတၱားေနရာေျပာင္းေပးရံု၊ not ထည္ ့ေပးရံုနဲ ့ ရျပီး၊ တစ္ျခားၾကိယာေတြမွာေတာ့ did ကိုသံုးတယ္။
Was he at home yesterday?
သူ မေန ့က အိမ္မွာ ရွိရဲ႕လား။
Were the boys at the cinema last night?
ေကာင္ေလးေတြ မေန ့ညက ရုပ္ရွင္ရံုမွာလား။
You were not at school yesterday.
မင္း မေန ့က ေက်ာင္းမွာ မရွိပါဘူး။
Did you play yesterday?
မင္းမေန ့က ကစားခဲ ့သလား။
ခုထိဟာ Active voice ေတြျဖစ္တယ္ ။ Passive လုပ္ရင္ was / were ကို ေရွ႕ကတင္ျပီး ၾကိယာရဲ႕ Past participle ကို ေနာက္ကထားရမယ္။Past participle ဆိုတာ အမ်ားစုက ၾကိယာေတြမွာ - ed ထည့္ရံုနဲ႕ ျပီးျပီ၊ ထူးျခားတဲ ့ ၾကိယာေတြမွာေတာ့ အလြတ္က်က္မွတ္ရမယ္။ do-done, eat-eaten စသျဖင့္ ေျပာင္းလဲပါတယ္။
This book was printed in 1981.
ဒီစာအုပ္ကို ၁၉၈၁ ကပံုႏွိပ္တာ။
The children were taken to the zoo.
ကေလးေတြကို တိရစၦာန္ရံု ေခၚသြားတယ္။
This pagoda was built 500 years ago.
ဒီေစတီကိို အႏွစ္ ၅၀၀ ကတည္ခဲ့တာ။
Passive voice ကို ေမးခြန္းလုပ္ရင္၊ မဟုတ္၀ါက်လုပ္ရင္ was/were နဲ ့ ကတၱားေရွ႕ေနာက္ ေျပာင္းရံု၊ not ထည့္ေပးရံုပါပဲ။
I was not invited to the meeting.
က်ေနာ္ ့ကို အစည္းအေ၀း မဖိတ္ပါဘူး။
Was he informed?
သူ ့ကို အေၾကာင္းၾကားရဲ႕လား။
When was Bagan built?
ပုဂံကို ဘယ္တုန္းက တည္ခဲ ့သလည္း။
အခုဆိုရင္ ၾကိယာရုပ္ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ေလ့လာခဲ ့ၾကျပီးျပီ။ တစ္ခုနဲ ့တစ္ခုမေရာေအာင္ ေသေသခ်ာခ်ာ မွတ္သားပါေလ။ ေလာေလာဆယ္ past tense မွာပဲၾကည္ ့ေလ။ ရိုးရိုးျဖစ္တယ္ ရွိတယ္ ဆိုရင္ was/were ကိုသံုးတယ္။ passive က်ေတာ့လည္း was/were ကို participle နဲ ့တြဲျပီးသံုးျပန္တယ္။ ဒီေတာ့ ေသခ်ာစြာ မမွတ္တဲ ့ေက်ာင္းသားဆိုရင္
He was eat the orange. ဆိုတာမ်ိဳးမွားယြင္းေရးမိတတ္ေတာ့တယ္။
(၁) သူ မေန ့က အိမ္မွာရိွတယ္ဆိုတာမ်ိဳးမွာ He was လို ့ေနာက္က ဘာ Verb မွမပါပဲ သံုးရပံု။
(၂) သူမေန ့က သြားတယ္ဆိုတာမ်ိဳးမွာ He went လို ့ was မပါပဲ သံုးရပံု ။
(၃) သူ႕ကို စာအုပ္ေပးလိုက္တယ္ဆိုတဲ ့Passive မ်ိဳးမွ He was given သံုးရပံုတို ့ကို က်က်နန မွတ္သားပါေလ။
Past Continuous Tense
Was , Were + Ving
ေရွ႕က was (or) were ကိုသံုးျပီး ေနာက္က ေပးထားတဲ ့ ၾကိယာကို V –ing ထည့္တာကို Past continuous tense လို ့ေခၚတယ္။ I ,he,she,the boy စတဲ ့နာမ္မ်ားနဲ ့was ကိုသံုးမယ္။ We,You,they,the boys စတဲ႕နာမ္မ်ားနဲ ့were ကိုသံုးတယ္ေပါ ့။
ဒီ Tense ရဲ႕ အသံုးကေတာ့ တစ္ခုခု ျဖစ္ပ်က္ေနတုန္း ေနာက္တစ္ခုက ျဖစ္ပ်က္ေနတာကို ေဖာ္ျပခ်င္လွ်င္ ျဖစ္ပ်က္ေနတုန္းၾကိယာကို ဒီ tense နဲ႕သံုးတယ္။ ေနာက္ျဖစ္ပ်က္တာကို Simple သံုးတယ္။
ဥပမာ-
က်ေနာ္ စာဖတ္ေနတုန္း သူေရာက္လာတယ္။ လို ့ေျပာခ်င္တယ္ဆိုပါေတာ ့။ စာဖတ္ေနတုန္းကို ဒီ tense နဲ ့သံုးျပီး was reading လို ့ေျပာရမယ္။ ေရာက္လာတာ-ကိို ရိုးရိုး Past သံုးျပီး arrived လို ့ေျပာရမယ္။
ဒီေတာ့.........
I was reading when he arrived.
အလားတူပဲ-
က်ေနာ္တို ့စားေသာက္ေနတုန္း မီးပ်က္သြားတယ္။
We were eating when the light went out.
ေကာင္ေလးေတြ ကစားေနတုန္း မိုးစရြာတယ္။
The boys were playing when it began to rain.
ေမာင္ေက်ာ္ ေျပးေနတုန္း လဲသြားတယ္။
Mg kyaw was running when he fell down.
တစ္ခုေတာ့ ရွိတယ္။ အဂၤလိပ္စကားးမွာ ၀ါက်အေနအထားက ျမန္မာထက္လြတ္လပ္တယ္။ ဒါေၾကာင္ ့အထက္က ၀ါက်ကို When he arrived I was reading. လို ့ေရးလည္းရတယ္။ He arrived while I was reading . ဆိုလည္းရတယ္။ while ေနရာမွာ asသံုးျပီးေျပာလည္းရတယ္။ ေနာက္ျပီး အျမဲ when နဲ ့ while ၀ါက်ႏွစ္ခုကို ဆက္ထားမွ ဒီ Tense ကို သံုးရမယ္လို ့လည္း မဆိုလိုပါဘူး
၀ါက်ႏွစ္ခု ခြဲေရးထားလည္း ၀ါက်တစ္ခုက ေနာက္ခံကားသဖြယ္ ျဖစ္ေနလွ်င္ ( ျဖစ္ေနတုန္း သေဘာေဆာင္ေနလွ်င္ ) ဒီ Tense ကိုသံုးရေပလိမ္ ့မယ္။
ဥပမာ --
ခင္မ်ားကို က်ေနာ္ မေန ့က ျမင္သားပဲ ။ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္မွာထိုင္လို ့ေလ ။
I saw you yesterday. You were sitting in a cafe .
တစ္ခါ when, while တို ့နဲ႕ ဆက္ထားတိုင္းလည္း ဒီ tense သံုးခ်င္မွ သံုးေပေလိမ္ ့မယ္။ ဥပမာ ---
ဘတ္စ္ကားတိုက္ေတာ့ လူဆယ္ေယာက္ေသတယ္လို ့ ေျပာမယ္ဆိုပါေတာ႕ ဘတ္စ္ကားတိုက္ေနတုန္း ေသၾကတာမဟုတ္ဘူး။
(Continuous သေဘာအၾကာၾကီး ဆက္ျဖစ္ေနတာမဟုတ္ဘူး။) ခုတိုက္ ခုေသတာပဲ ။ ဒါေၾကာင္ ့-....
When the bus crashed, ten people died. လို ့ပဲ နွစ္ခုစလံုး Simple past ခ်ည္း သံုးျပီးေရးရမယ္။
Present tense အေၾကာင္းေျပာစဥ္က Continuous Tense မွာ သံုးေလ႕သံုးထမရွိတဲ႕ Verbs မ်ားကိုလည္း သတိရပါေလ။ သူတိုိုလည္း ျဖစ္ေနတုန္းေျပာတာဆိုေပမယ္. Past Continuous မသံုးရဘူးေပါ ့။
ဥပမာ ---
သတင္းၾကားေတာ့ က်ေနာ္ သူ ့ဆီ သြားလိုက္တယ္။
When I heard the news, I went to him.
တစ္ခါတစ္ေလေတာ့ လည္း အျဖစ္အပ်က္ႏွစ္ခုဟာ တစ္ျပိဳင္နက္ ဆက္လက္ျဖစ္ေနၾကတယ္။ အဲဒါမ်ိဳးကို ေဖာ္ျပလွ်င္ေတာ့ Verb ႏွစ္ခုစလံုး Past Continuous သံုးရတယ္။
ေမာင္ပု စာဖတ္ေနတုန္း ေမာင္စုက ကစားေနတယ္။
While Maung Pu was reading, Maung Su was playing.
ဒီ Tense ကို Passive Voice လုပ္လွ်င္ was/were ေနာက္က being ကို သံုးရတယ္။ ျပီးေတာ့ လိုရာ Verb ကို Past Participle လုပ္ပါေလ။
When we got there, the bridge was being built.
က်ေနာ္တို ့အဲဒီကို ေရာက္သြားေတာ့ တံတားက ေဆာက္ေနတုန္း။
When I got there, the pigs were being fed.
က်ေနာ္ အဲ႕ဒီကိုေရာက္သြားေတာ့ ၀က္ေတြကို အစာေကၽြးေနတုန္း။
Verb ကို Active သံုးမလား၊ Passive သံုးမလား ဆိုတာကေတာ ့ အထက္က ေဆြးေႏြးခဲ ့တဲ ့အတိုင္း စဥ္းစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေရွ႕က was (or) were ကိုသံုးျပီး ေနာက္က ေပးထားတဲ ့ ၾကိယာကို V –ing ထည့္တာကို Past continuous tense လို ့ေခၚတယ္။ I ,he,she,the boy စတဲ ့နာမ္မ်ားနဲ ့was ကိုသံုးမယ္။ We,You,they,the boys စတဲ႕နာမ္မ်ားနဲ ့were ကိုသံုးတယ္ေပါ ့။
ဒီ Tense ရဲ႕ အသံုးကေတာ့ တစ္ခုခု ျဖစ္ပ်က္ေနတုန္း ေနာက္တစ္ခုက ျဖစ္ပ်က္ေနတာကို ေဖာ္ျပခ်င္လွ်င္ ျဖစ္ပ်က္ေနတုန္းၾကိယာကို ဒီ tense နဲ႕သံုးတယ္။ ေနာက္ျဖစ္ပ်က္တာကို Simple သံုးတယ္။
ဥပမာ-
က်ေနာ္ စာဖတ္ေနတုန္း သူေရာက္လာတယ္။ လို ့ေျပာခ်င္တယ္ဆိုပါေတာ ့။ စာဖတ္ေနတုန္းကို ဒီ tense နဲ ့သံုးျပီး was reading လို ့ေျပာရမယ္။ ေရာက္လာတာ-ကိို ရိုးရိုး Past သံုးျပီး arrived လို ့ေျပာရမယ္။
ဒီေတာ့.........
I was reading when he arrived.
အလားတူပဲ-
က်ေနာ္တို ့စားေသာက္ေနတုန္း မီးပ်က္သြားတယ္။
We were eating when the light went out.
ေကာင္ေလးေတြ ကစားေနတုန္း မိုးစရြာတယ္။
The boys were playing when it began to rain.
ေမာင္ေက်ာ္ ေျပးေနတုန္း လဲသြားတယ္။
Mg kyaw was running when he fell down.
တစ္ခုေတာ့ ရွိတယ္။ အဂၤလိပ္စကားးမွာ ၀ါက်အေနအထားက ျမန္မာထက္လြတ္လပ္တယ္။ ဒါေၾကာင္ ့အထက္က ၀ါက်ကို When he arrived I was reading. လို ့ေရးလည္းရတယ္။ He arrived while I was reading . ဆိုလည္းရတယ္။ while ေနရာမွာ asသံုးျပီးေျပာလည္းရတယ္။ ေနာက္ျပီး အျမဲ when နဲ ့ while ၀ါက်ႏွစ္ခုကို ဆက္ထားမွ ဒီ Tense ကို သံုးရမယ္လို ့လည္း မဆိုလိုပါဘူး
၀ါက်ႏွစ္ခု ခြဲေရးထားလည္း ၀ါက်တစ္ခုက ေနာက္ခံကားသဖြယ္ ျဖစ္ေနလွ်င္ ( ျဖစ္ေနတုန္း သေဘာေဆာင္ေနလွ်င္ ) ဒီ Tense ကိုသံုးရေပလိမ္ ့မယ္။
ဥပမာ --
ခင္မ်ားကို က်ေနာ္ မေန ့က ျမင္သားပဲ ။ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္မွာထိုင္လို ့ေလ ။
I saw you yesterday. You were sitting in a cafe .
တစ္ခါ when, while တို ့နဲ႕ ဆက္ထားတိုင္းလည္း ဒီ tense သံုးခ်င္မွ သံုးေပေလိမ္ ့မယ္။ ဥပမာ ---
ဘတ္စ္ကားတိုက္ေတာ့ လူဆယ္ေယာက္ေသတယ္လို ့ ေျပာမယ္ဆိုပါေတာ႕ ဘတ္စ္ကားတိုက္ေနတုန္း ေသၾကတာမဟုတ္ဘူး။
(Continuous သေဘာအၾကာၾကီး ဆက္ျဖစ္ေနတာမဟုတ္ဘူး။) ခုတိုက္ ခုေသတာပဲ ။ ဒါေၾကာင္ ့-....
When the bus crashed, ten people died. လို ့ပဲ နွစ္ခုစလံုး Simple past ခ်ည္း သံုးျပီးေရးရမယ္။
Present tense အေၾကာင္းေျပာစဥ္က Continuous Tense မွာ သံုးေလ႕သံုးထမရွိတဲ႕ Verbs မ်ားကိုလည္း သတိရပါေလ။ သူတိုိုလည္း ျဖစ္ေနတုန္းေျပာတာဆိုေပမယ္. Past Continuous မသံုးရဘူးေပါ ့။
ဥပမာ ---
သတင္းၾကားေတာ့ က်ေနာ္ သူ ့ဆီ သြားလိုက္တယ္။
When I heard the news, I went to him.
တစ္ခါတစ္ေလေတာ့ လည္း အျဖစ္အပ်က္ႏွစ္ခုဟာ တစ္ျပိဳင္နက္ ဆက္လက္ျဖစ္ေနၾကတယ္။ အဲဒါမ်ိဳးကို ေဖာ္ျပလွ်င္ေတာ့ Verb ႏွစ္ခုစလံုး Past Continuous သံုးရတယ္။
ေမာင္ပု စာဖတ္ေနတုန္း ေမာင္စုက ကစားေနတယ္။
While Maung Pu was reading, Maung Su was playing.
ဒီ Tense ကို Passive Voice လုပ္လွ်င္ was/were ေနာက္က being ကို သံုးရတယ္။ ျပီးေတာ့ လိုရာ Verb ကို Past Participle လုပ္ပါေလ။
When we got there, the bridge was being built.
က်ေနာ္တို ့အဲဒီကို ေရာက္သြားေတာ့ တံတားက ေဆာက္ေနတုန္း။
When I got there, the pigs were being fed.
က်ေနာ္ အဲ႕ဒီကိုေရာက္သြားေတာ့ ၀က္ေတြကို အစာေကၽြးေနတုန္း။
Verb ကို Active သံုးမလား၊ Passive သံုးမလား ဆိုတာကေတာ ့ အထက္က ေဆြးေႏြးခဲ ့တဲ ့အတိုင္း စဥ္းစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Past Perfect Tense
Had + Past participle
လိုရာ Verb ရဲ႕ Past participle ရုပ္ေရွ႕မွာ had ကို ထည့္လိုက္လွ်င္ Past Perfect Tense ရပါတယ္။ ဧက၀ုစ္ေရာ၊ ဗဟု၀ုစ္ပါ had တစ္ခုပဲ သံုးရတာကို မွတ္ပါေလ။
He had gone.
They had gone.
တကယ္လို ့ have ကို Past perfect လုပ္လွ်င္ had had လို ့ရေပလိမ့္မယ္။ ပထမ had က Past perfect မို ့ထည္ ့ရတာ ၊ ဒုတိယ had က have ကို Past Participle လုပ္ထားတာ။
I had had dinner.
ဒီ Tense ကလည္း Past Continuous လိုပဲ အျဖစ္အပ်က္ ႏွစ္ခု ႏွိုင္းယွဥ္ျပီးေျပာရာမွာ အသံုးျပဳပါတယ္။ အျဖစ္ပ်က္ႏွစ္ခုမွာ တစ္ခုက တစ္ခု အလွ်င္ျဖစ္ပ်က္တာကို ဒီ Tense သံုးတယ္။
When we got to the station, the train had gone.
က်ေနာ္တို ့ ဘူတာေရာက္သြားေတာ့ ရထားးက ထြက္သြားျပီ။
(မီးရထားထြက္သြားတာက က်ေနာ္တို ့ ဘူတာကို ေရာက္သြားတာထက္ အလ်င္က်တယ္)။
When အျပင္ ဒီ Tense နဲ႕ တြဲသံုးေလ ့ရိွတဲ႕ စကားဆက္နွစ္ခုက after and before ပါပဲ။ after ဆိုတာ တစ္ခုခု ျဖစ္ျပီးတဲ ့ေနာက္လို ့ ညႊန္ျပတယ္။ before ဆိုတာက တစ္ခုခုမျဖစ္ခင္လို ့ အဓိပၸာယ္ရတယ္။ ဒီေတာ ့ Past Perfect ရဲ႕သေဘာေတြေပါ ့။
After the rain had stopped, we set out.
မိုးတိတ္သြားျပီးတဲ ့ေနာက္ က်ေနာ္တို ့ ခရီးစၾကတယ္။
ဒီေနရာမွာ စကားအလ်ဥ္းလို ့ ေျပာခ်င္တာကေတာ ့ before ဆိုတဲ ့ စကားလံုးထဲမွာ ျမန္မာလို ´မ` အဓိပၸာယ္ ပါေနျပီးျဖစ္တယ္ဆိုတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင္ ့ ´က်ေနာ္ မေ၇ာက္ခင္` ဆိုတာကို Before I did not arrive. လို ့မေျပာရဘူး။ ျမန္မာလို ဘာသာျပန္ျပီးေရးရာမွာ ေက်ာင္းသားမ်ား မွားေလ႕ရွိၾကတယ္။
As soon as ဆိုတဲ႕စကားဆက္နဲ႕လည္း Past Perfect သံုးေလ့ရွိတယ္။
As soon as they had finished their work, the workers went home.
တစ္ဆင္ ့ျပန္ေျပာတယ္ဆိုတာ တစ္ခုခု ျဖစ္ပ်က္ျပီးမွ ျပန္ေျပာတာမ်ားတယ္မဟုတ္လား။ ဒီေတာ ့ Past Perfect ကို သံုးေလ ့ရွိတယ္။
He said he had lost his pen.
သူက ေဖာင္တိန္ ေပ်ာက္တယ္လို ့ေျပာတယ္။ (အလ်င္ေပ်ာက္တာ၊ ေနာက္မွေျပာတာ။)
He wondered where he had left it.
ဘယ္ေနရာမ်ား ထားမိပါလိမ္ ့မလဲ သူစဥ္းစားေနမိတယ္။ (အရင္ ထားတာ ၊ ေနာက္မွ စဥ္းစာတာ။)
မွတ္ခ်က္။ ။ ဒီေနရာမွာ သံုးတဲ ့ wonder က သိခ်င္တယ္။ သိခ်င္လို ့စဥ္းစားတယ္လို ့ အဓိပၸာယ္ရတယ္။ အ့ံၾသတယ္ မဟုတ္။
Twinkle, twinkle, little star,
How I wonder what you are. ဆိုတာ ´မိွတ္တုတ္ မွိတ္တုတ္ ၾကယ္ကေလး၊ မင္းဟာ ဘာေလးလဲဆိုတာ ငါသိခ်င္စမ္းပါဘိ` လို ့ဆိုတယ္။ ´သင္သည္ အံ့ၾသဖြယ္ပါတကား` လို ့ေျပာတာ မဟုတ္ပါ။ တစ္ခုက တစ္ခုထက္ အရင္မက်လွ်င္ Past Perfect ကို သံုးဖို ့မလိုတာကို သတိျပဳပါေလ။
As soon as he saw the police, the thief ran off.
ရဲေတြကို ျမင္တာနဲ႕ သူခိုးထြက္ေျပးေရာ။ ( အလ်င္ ျမင္ျပီးမွ ေျပးတယ္လို ့ေျပာလိုတာမဟုတ္။ ခုျမင္ ခုေျပးတာ။)
He said he was a teacher.
သူက ေက်ာင္းဆရာတစ္ေယာက္ပါလို ့ေျပာတယ္။ ( ေျပာတဲ ့အခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းဆရာ ျဖစ္ေနတုန္း။ )
Past Perfect ကို Passive လုပ္လွ်င္ had ေနာက္က been ထည့္သံုးရတယ္။
The bridge had been built before we arrived there.
က်ေနာ္တို ့ အဲ႕ဒီကို မေရာက္ခင္မွာပဲ တံတားက ေဆာက္ျပီးတာ။
Nothing had been done before we came.
ငါတို ့မေရာက္ခင္ ဘာမွ မလုပ္ၾကရေသးဘူး။
စကားလံုးေတြ တူေနတဲ ့အတြက္ ဂရုမစုိက္တဲ ့ ေက်ာင္းသားမ်ား မွားေလ ့ရိွေၾကာင္း အလ်င္ ေဆာင္းပါးမ်ားမွာ ေထာက္ျပဖူးျပီ။ အခုလည္း Passive မွာ သံုးတဲ ့had been နဲ႕ Active had been ေရာနိဳင္တယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ မွတ္သားပါ။
He had been here before we arrived.
( Active၊ ေရာက္ေနနွင္ ့တာကို ေျပာတာ။ be ကို Past perfect လုပ္ထားတာ။)
He had been killed before we arrived.
( Passive ၊ အသတ္ခံရတာကို ေျပာတာ။ kill ကို Passive Past Perfect လုပ္ထားတာ။ )
Past Perfect Continuous Tense
Had been + V-ing
အသံုးနည္းပါတယ္။ ကိစၥတစ္ရပ္ မျဖစ္ခင္မွာဘဲ အျခားကိစၥတစ္ရပ္က ၾကာရွည္ေလးျမင္ ့ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနခဲ ့တာကို ေဖာက္ျပလိုတဲ ့အခါမွာ သံုးပါါတယ္။ ဥပမာ -
The war had been going on for five years when we moved to Mawlamyaing.
စစ္ၾကီးျဖစ္ေနလို ့ ငါးနွစ္အၾကာမွာ က်ေနာ္တို ့ ေမာ္လျမိဳင္ကို ေျပာင္းခဲ ့ၾကတယ္။
( for five years ဆိုတာပါလို ့ ဒီ Tense ကို သံုးထားေၾကာင္း သတိျပဳပါေလ။ ဒီလိုသာမပါဘဲ ေျပာမွာျဖစ္ရင္ The war was going on လို ့ Past Continuous ကို သံုးမွာေပါ ့။ )
လိုရာ Verb ရဲ႕ Past participle ရုပ္ေရွ႕မွာ had ကို ထည့္လိုက္လွ်င္ Past Perfect Tense ရပါတယ္။ ဧက၀ုစ္ေရာ၊ ဗဟု၀ုစ္ပါ had တစ္ခုပဲ သံုးရတာကို မွတ္ပါေလ။
He had gone.
They had gone.
တကယ္လို ့ have ကို Past perfect လုပ္လွ်င္ had had လို ့ရေပလိမ့္မယ္။ ပထမ had က Past perfect မို ့ထည္ ့ရတာ ၊ ဒုတိယ had က have ကို Past Participle လုပ္ထားတာ။
I had had dinner.
ဒီ Tense ကလည္း Past Continuous လိုပဲ အျဖစ္အပ်က္ ႏွစ္ခု ႏွိုင္းယွဥ္ျပီးေျပာရာမွာ အသံုးျပဳပါတယ္။ အျဖစ္ပ်က္ႏွစ္ခုမွာ တစ္ခုက တစ္ခု အလွ်င္ျဖစ္ပ်က္တာကို ဒီ Tense သံုးတယ္။
When we got to the station, the train had gone.
က်ေနာ္တို ့ ဘူတာေရာက္သြားေတာ့ ရထားးက ထြက္သြားျပီ။
(မီးရထားထြက္သြားတာက က်ေနာ္တို ့ ဘူတာကို ေရာက္သြားတာထက္ အလ်င္က်တယ္)။
When အျပင္ ဒီ Tense နဲ႕ တြဲသံုးေလ ့ရိွတဲ႕ စကားဆက္နွစ္ခုက after and before ပါပဲ။ after ဆိုတာ တစ္ခုခု ျဖစ္ျပီးတဲ ့ေနာက္လို ့ ညႊန္ျပတယ္။ before ဆိုတာက တစ္ခုခုမျဖစ္ခင္လို ့ အဓိပၸာယ္ရတယ္။ ဒီေတာ ့ Past Perfect ရဲ႕သေဘာေတြေပါ ့။
After the rain had stopped, we set out.
မိုးတိတ္သြားျပီးတဲ ့ေနာက္ က်ေနာ္တို ့ ခရီးစၾကတယ္။
ဒီေနရာမွာ စကားအလ်ဥ္းလို ့ ေျပာခ်င္တာကေတာ ့ before ဆိုတဲ ့ စကားလံုးထဲမွာ ျမန္မာလို ´မ` အဓိပၸာယ္ ပါေနျပီးျဖစ္တယ္ဆိုတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင္ ့ ´က်ေနာ္ မေ၇ာက္ခင္` ဆိုတာကို Before I did not arrive. လို ့မေျပာရဘူး။ ျမန္မာလို ဘာသာျပန္ျပီးေရးရာမွာ ေက်ာင္းသားမ်ား မွားေလ႕ရွိၾကတယ္။
As soon as ဆိုတဲ႕စကားဆက္နဲ႕လည္း Past Perfect သံုးေလ့ရွိတယ္။
As soon as they had finished their work, the workers went home.
တစ္ဆင္ ့ျပန္ေျပာတယ္ဆိုတာ တစ္ခုခု ျဖစ္ပ်က္ျပီးမွ ျပန္ေျပာတာမ်ားတယ္မဟုတ္လား။ ဒီေတာ ့ Past Perfect ကို သံုးေလ ့ရွိတယ္။
He said he had lost his pen.
သူက ေဖာင္တိန္ ေပ်ာက္တယ္လို ့ေျပာတယ္။ (အလ်င္ေပ်ာက္တာ၊ ေနာက္မွေျပာတာ။)
He wondered where he had left it.
ဘယ္ေနရာမ်ား ထားမိပါလိမ္ ့မလဲ သူစဥ္းစားေနမိတယ္။ (အရင္ ထားတာ ၊ ေနာက္မွ စဥ္းစာတာ။)
မွတ္ခ်က္။ ။ ဒီေနရာမွာ သံုးတဲ ့ wonder က သိခ်င္တယ္။ သိခ်င္လို ့စဥ္းစားတယ္လို ့ အဓိပၸာယ္ရတယ္။ အ့ံၾသတယ္ မဟုတ္။
Twinkle, twinkle, little star,
How I wonder what you are. ဆိုတာ ´မိွတ္တုတ္ မွိတ္တုတ္ ၾကယ္ကေလး၊ မင္းဟာ ဘာေလးလဲဆိုတာ ငါသိခ်င္စမ္းပါဘိ` လို ့ဆိုတယ္။ ´သင္သည္ အံ့ၾသဖြယ္ပါတကား` လို ့ေျပာတာ မဟုတ္ပါ။ တစ္ခုက တစ္ခုထက္ အရင္မက်လွ်င္ Past Perfect ကို သံုးဖို ့မလိုတာကို သတိျပဳပါေလ။
As soon as he saw the police, the thief ran off.
ရဲေတြကို ျမင္တာနဲ႕ သူခိုးထြက္ေျပးေရာ။ ( အလ်င္ ျမင္ျပီးမွ ေျပးတယ္လို ့ေျပာလိုတာမဟုတ္။ ခုျမင္ ခုေျပးတာ။)
He said he was a teacher.
သူက ေက်ာင္းဆရာတစ္ေယာက္ပါလို ့ေျပာတယ္။ ( ေျပာတဲ ့အခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းဆရာ ျဖစ္ေနတုန္း။ )
Past Perfect ကို Passive လုပ္လွ်င္ had ေနာက္က been ထည့္သံုးရတယ္။
The bridge had been built before we arrived there.
က်ေနာ္တို ့ အဲ႕ဒီကို မေရာက္ခင္မွာပဲ တံတားက ေဆာက္ျပီးတာ။
Nothing had been done before we came.
ငါတို ့မေရာက္ခင္ ဘာမွ မလုပ္ၾကရေသးဘူး။
စကားလံုးေတြ တူေနတဲ ့အတြက္ ဂရုမစုိက္တဲ ့ ေက်ာင္းသားမ်ား မွားေလ ့ရိွေၾကာင္း အလ်င္ ေဆာင္းပါးမ်ားမွာ ေထာက္ျပဖူးျပီ။ အခုလည္း Passive မွာ သံုးတဲ ့had been နဲ႕ Active had been ေရာနိဳင္တယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ မွတ္သားပါ။
He had been here before we arrived.
( Active၊ ေရာက္ေနနွင္ ့တာကို ေျပာတာ။ be ကို Past perfect လုပ္ထားတာ။)
He had been killed before we arrived.
( Passive ၊ အသတ္ခံရတာကို ေျပာတာ။ kill ကို Passive Past Perfect လုပ္ထားတာ။ )
Past Perfect Continuous Tense
Had been + V-ing
အသံုးနည္းပါတယ္။ ကိစၥတစ္ရပ္ မျဖစ္ခင္မွာဘဲ အျခားကိစၥတစ္ရပ္က ၾကာရွည္ေလးျမင္ ့ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနခဲ ့တာကို ေဖာက္ျပလိုတဲ ့အခါမွာ သံုးပါါတယ္။ ဥပမာ -
The war had been going on for five years when we moved to Mawlamyaing.
စစ္ၾကီးျဖစ္ေနလို ့ ငါးနွစ္အၾကာမွာ က်ေနာ္တို ့ ေမာ္လျမိဳင္ကို ေျပာင္းခဲ ့ၾကတယ္။
( for five years ဆိုတာပါလို ့ ဒီ Tense ကို သံုးထားေၾကာင္း သတိျပဳပါေလ။ ဒီလိုသာမပါဘဲ ေျပာမွာျဖစ္ရင္ The war was going on လို ့ Past Continuous ကို သံုးမွာေပါ ့။ )
Simple Future Tense
Will + verb
ေပးထားတဲ ့ ၾကိယာကုိ will ဆိုတဲ ့ စကားလံုးေလးနဲ႕ တြဲသံုးလိုက္လွ်င္ ဒီ Tense ရပါတယ္။ ကတၱားအားလံုးနဲ႕ ဧက၀ုစ္၊ ဗဟု၀ုစ္မေရြး သံုးနိဳင္တယ္။
I will read.
The boys will read. စသည္ျဖင့္
မဟုတ္၀ါက်လုပ္္လွ်င္ will ေနာက္က not ထည္ ့လိုက္ရံုပါပဲ။
He will not come.
Will not ရဲ႕ အတိုေကာက္က won’t ျဖစ္တယ္။
ေမးခြန္းလုပ္လွ်င္ will ကို ကတၱားရဲ႕ ေရွ႕ ပို ့ေပးလိုက္ရံုပါပဲ။ ဥပမာ-
Will she take it?
When will the show begin?
ဒီ Tense ကို သံုးတာကေတာ ့ အနာဂတ္ဆိုေပမယ္ ့လို ့ နီးကပ္တဲ ့ မနက္ျဖန္၊ သဘက္ခါ ဆိုတာမ်ိဳးမွာ သံုးေလ ့မရွိဘူး။ ခပ္လွမ္းလွမ္းသေဘာ၊ စိတ္ကူးရည္ရြယ္တဲ႕ သေဘာမ်ိဳးမွာသာ သံုးေလ႔ရွိတယ္။
We will visit Bagan this summer.
ဒီနွစ္ေႏြ ပုဂံကို သြားၾကမယ္။ ( လွမ္းပါေသးတယ္။ သြားရေကာင္းမလား စိတ္ကူးရည္မွန္းတာ )
I will talk to her later.
ငါ သူမကို ေနာက္မွ ေျပာမယ္။ ( အခုေသခ်ာေပါက္ မလုပ္ေသးဘူး။ )
မနက္ျဖန္သဘက္ခါလို နီးနီးကပ္ကပ္လုပ္မယ္ ့ဟာမ်ိဳးအတြက္ Present continuous ကို အစားထိုးသံုးေလ ့ရွိတယ္။
I am going to Bagan tomorrow.
မနက္ျဖန္ ပုဂံသြားမလို ့။
We are playing against them next Sunday.
ငါတို ့ လာမယ္ ့တနဂၤေႏြေန ့ သူတို ့နဲ႕ ကစားၾကရမယ္။
သဘာ၀ျဖစ္ရပ္တို ့ ၊ လွ်င္နဲ႕တြဲသံုးတာမွာေတာ ့ will ကိုပဲ သံုးတယ္။
Tomorrow will be Sunday.
မနက္ျဖန္ တနဂၤေႏြေန ့။
If you work hard, you will succeed.
မင္းၾကိဳးစားလွ်င္၊ ေအာင္ျမင္လိမ္ ့မယ္။
ေသခ်ာေပါက္ျဖစ္မယ္ ့သေဘာ၊ ရြည္ရြယ္ထားတဲ ့သေဘာမ်ဳိး ေဖာ္ျပဖို going to ကို သံုးတယ္။
It is going to rain soon.
မၾကာခင္ မိုးရြာေတာ ့မယ္။
They are going to sell their house.
သူတို ့ အိမ္ေရာင္းၾကေတာ ့မလို ့။
Passive Voice လုပ္မယ္ဆိုလွ်င္ will ေနာက္က be ထည္ ့ျပီး လိုအပ္တဲ ့ ၾကိယာကို Past Participle လုပ္ရမယ္။
A new school will be built next year.
ေရွ႕နွစ္မွာ ေက်ာင္းသစ္ေဆာက္မယ္။
Very easy questions will be asked.
အင္မတန္ လြယ္တဲ ့ ေမးခြန္းေတြ ေမးမယ္။
Going to ပံုစံကို Passive လုပ္လွ်င္ Be ကိုပဲ သံုးရတယ္။
The old cinema is going to be pulled down.
ရုပ္ရွင္ရံုေဟာင္းၾကီးကို ျဖိဳခ်ေတာ ့မလို ့။
These roads are going to be repaired.
ဒီလမ္းေတြကို ျပင္ေတာ ့မယ္။
Can, Could, Would, Should, Must စတဲ ့ ၾကိယာေထာက္ေတြဟာလည္း will နဲ႕ တစ္သေဘာတည္းပဲ သံုးရတယ္။
You can have this book next Monday.
မင္း ဒီစာအုပ္ကို ေနာက္တနလၤာေန ့မွာ ရနိဳင္မယ္။
These words must be learnt by heart.
ဒီစကားလံုးေတြကို အလြတ္က်က္ထားရမယ္။
Future Continuous Tense
Will be + V-ing
ၾကိယာေထာက္ will ေနာက္က Be ျပီးေတာ ့ ၾကိယာကို ing ထည့္ေပးလိုက္ရင္ ဒီ Tense ရပါတယ္။
Will be reading.
Will be writing.
သူ ့ကိုသံုးတာကေတာ ့ ေနာက္တစ္ခ်ိန္မွာ ဆက္တိုက္ျဖစ္ေနမွာကို ေျပာလိုတဲ ့အခါသံုးတာပါ။ ဥပမာ .
When you come at nine tomorrow I will be working in the garden.
မင္း မနက္ကိုးနာရီလာလွ်င္္ ငါျခံထဲမွာ အလုပ္လုပ္ေနမယ္။ ( အလုပ္လုပ္ေနတာ ေတြ ့ရမယ္။ )
At this time next week we will be travelling in Upper Myanmar.
ေရွ႕အပတ္ ဒီအခ်ိန္ဆိုရင္ ငါတို ့ အထက္ျမန္မာျပည္မွာ ေလွ်ာက္လည္ေနမယ္။
တကယ္လို ့ မင္းမနက္ျဖန္လာရင္ ငါ မင္းကို စာအုပ္ေပးမယ္။ ေရွ႕အပတ္ဒီအခ်ိန္ဆိုရင္ ငါတို ့ အထက္ျမန္မာျပည္ကိုု ခရီးစထြက္မယ္။ စသည္ျဖင္ ့ ေျပာတာျဖစ္ခဲ ့လွ်င္ Simple Future ကိုပဲ သံုးေပလိမ္ ့မယ္။ ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ ဆက္လက္လုပ္ေနမွာကို ေျပာခ်င္တာေၾကာင္ ့ Future Continuous သံုးေၾကာင္း ကြဲျပားပါေစ။Future Continuous မွာ Passive Voice မရိွဘူးလို ့ မွတ္ပါ။ ေနရာတကာ Passive ရုပ္ မရွိေၾကာင္း အထက္ တေနရာမွာ ဆိုခဲ ့ျပီးျပီ။
Future Perfect Tense
Will have + Past Participle
ဥပမာ-
Will have done
Will have built
ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာလုပ္လို ့ ျပီးျပတ္မွာကို ေျပာခ်င္လွ်င္ ဒီ Tense ကို သံုးတယ္။ စာဖတ္တာ ျပီးမယ္၊ စာေရးတာျပီးမယ္ဆိုတာမ်ိဳးေပါ ့။
I will have read the book this evening.
က်ေနာ္ စာအုပ္ကို ကေန ့ညေန ဖတ္ျပီးမယ္။
We will have built our house by March next year.
ေရွ႕နွစ္ မတ္လဆို က်ေနာ္တို ့ အိမ္ေဆာက္ျပီးမယ္။
Future Perfect ကို Passive လုပ္လွ်င္ will have ေနာက္က been ကို သံုးရလိမ္ ့မယ္။
The house will have been built.
Future Perfect Continuous ဆိုတာ ရွိပါေသးတယ္။ အသံုးနည္းတဲ ့ အတြက္ မေဖာ္ျပေတာ ့ပါဘူး။
Future နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး မွတ္သားရမွာကေတာ ့ ၀ါက်မွာ အပိုင္းနွစ္ပိုင္း ပါလွ်င္ တစ္ပိုင္းပဲ Future သံုးရတယ္။ တစ္ပိုင္းက Simple Present စတဲ ့ Tense မ်ိဳးျဖစ္ရမယ္ဆိုတာပါပဲ ။ ဥပမာ - မင္းမနက္ျဖန္လာရင္ ငါ စာအုပ္ေပးမယ္ ဆိုတာကို အဂၤလိပ္လိုေရးမယ္ ဆိုပါေတာ ့။
When you will come tomorrow, I will give you a book လ္ို ့မေရးရပါဘူး။
When you come tomorrow, I will give you a book လို ့သာ ေရးရတယ္။ အလားတူ ….
When I have done my homework, I will go out with you.
ငါအိမ္စာလုပ္ျပီးလွ်င္ မင္းနဲ႕အျပင္သြားမယ္။
He will love it when he sees it.
သူျမင္ရင္ သေဘာက်လိမ္ ့မယ္။
Will you love me when I am sixty?
ကိုယ္ ့အသက္ ေျခာက္ဆယ္ ရွိတဲ ့အခါ မင္းကိုယ္ ့ကိုခ်စ္မွာလား။
၀န္ခံခ်က္။ ။ ပထမ တင္လိုက္ေသာ Simple Future Tense သည္ connection က်သည့္အတြက္ မျပည့္စံုပါ .။ ထို႔ေၾကာင္႔ ကၽြန္ုပ္အား နားလည္ေပးေစလို႔ပါသည္ ထာ၀ရာသူငယ္ခ်ငး္မ်ားခင္မ်ား...။
ေပးထားတဲ ့ ၾကိယာကုိ will ဆိုတဲ ့ စကားလံုးေလးနဲ႕ တြဲသံုးလိုက္လွ်င္ ဒီ Tense ရပါတယ္။ ကတၱားအားလံုးနဲ႕ ဧက၀ုစ္၊ ဗဟု၀ုစ္မေရြး သံုးနိဳင္တယ္။
I will read.
The boys will read. စသည္ျဖင့္
မဟုတ္၀ါက်လုပ္္လွ်င္ will ေနာက္က not ထည္ ့လိုက္ရံုပါပဲ။
He will not come.
Will not ရဲ႕ အတိုေကာက္က won’t ျဖစ္တယ္။
ေမးခြန္းလုပ္လွ်င္ will ကို ကတၱားရဲ႕ ေရွ႕ ပို ့ေပးလိုက္ရံုပါပဲ။ ဥပမာ-
Will she take it?
When will the show begin?
ဒီ Tense ကို သံုးတာကေတာ ့ အနာဂတ္ဆိုေပမယ္ ့လို ့ နီးကပ္တဲ ့ မနက္ျဖန္၊ သဘက္ခါ ဆိုတာမ်ိဳးမွာ သံုးေလ ့မရွိဘူး။ ခပ္လွမ္းလွမ္းသေဘာ၊ စိတ္ကူးရည္ရြယ္တဲ႕ သေဘာမ်ိဳးမွာသာ သံုးေလ႔ရွိတယ္။
We will visit Bagan this summer.
ဒီနွစ္ေႏြ ပုဂံကို သြားၾကမယ္။ ( လွမ္းပါေသးတယ္။ သြားရေကာင္းမလား စိတ္ကူးရည္မွန္းတာ )
I will talk to her later.
ငါ သူမကို ေနာက္မွ ေျပာမယ္။ ( အခုေသခ်ာေပါက္ မလုပ္ေသးဘူး။ )
မနက္ျဖန္သဘက္ခါလို နီးနီးကပ္ကပ္လုပ္မယ္ ့ဟာမ်ိဳးအတြက္ Present continuous ကို အစားထိုးသံုးေလ ့ရွိတယ္။
I am going to Bagan tomorrow.
မနက္ျဖန္ ပုဂံသြားမလို ့။
We are playing against them next Sunday.
ငါတို ့ လာမယ္ ့တနဂၤေႏြေန ့ သူတို ့နဲ႕ ကစားၾကရမယ္။
သဘာ၀ျဖစ္ရပ္တို ့ ၊ လွ်င္နဲ႕တြဲသံုးတာမွာေတာ ့ will ကိုပဲ သံုးတယ္။
Tomorrow will be Sunday.
မနက္ျဖန္ တနဂၤေႏြေန ့။
If you work hard, you will succeed.
မင္းၾကိဳးစားလွ်င္၊ ေအာင္ျမင္လိမ္ ့မယ္။
ေသခ်ာေပါက္ျဖစ္မယ္ ့သေဘာ၊ ရြည္ရြယ္ထားတဲ ့သေဘာမ်ဳိး ေဖာ္ျပဖို going to ကို သံုးတယ္။
It is going to rain soon.
မၾကာခင္ မိုးရြာေတာ ့မယ္။
They are going to sell their house.
သူတို ့ အိမ္ေရာင္းၾကေတာ ့မလို ့။
Passive Voice လုပ္မယ္ဆိုလွ်င္ will ေနာက္က be ထည္ ့ျပီး လိုအပ္တဲ ့ ၾကိယာကို Past Participle လုပ္ရမယ္။
A new school will be built next year.
ေရွ႕နွစ္မွာ ေက်ာင္းသစ္ေဆာက္မယ္။
Very easy questions will be asked.
အင္မတန္ လြယ္တဲ ့ ေမးခြန္းေတြ ေမးမယ္။
Going to ပံုစံကို Passive လုပ္လွ်င္ Be ကိုပဲ သံုးရတယ္။
The old cinema is going to be pulled down.
ရုပ္ရွင္ရံုေဟာင္းၾကီးကို ျဖိဳခ်ေတာ ့မလို ့။
These roads are going to be repaired.
ဒီလမ္းေတြကို ျပင္ေတာ ့မယ္။
Can, Could, Would, Should, Must စတဲ ့ ၾကိယာေထာက္ေတြဟာလည္း will နဲ႕ တစ္သေဘာတည္းပဲ သံုးရတယ္။
You can have this book next Monday.
မင္း ဒီစာအုပ္ကို ေနာက္တနလၤာေန ့မွာ ရနိဳင္မယ္။
These words must be learnt by heart.
ဒီစကားလံုးေတြကို အလြတ္က်က္ထားရမယ္။
Future Continuous Tense
Will be + V-ing
ၾကိယာေထာက္ will ေနာက္က Be ျပီးေတာ ့ ၾကိယာကို ing ထည့္ေပးလိုက္ရင္ ဒီ Tense ရပါတယ္။
Will be reading.
Will be writing.
သူ ့ကိုသံုးတာကေတာ ့ ေနာက္တစ္ခ်ိန္မွာ ဆက္တိုက္ျဖစ္ေနမွာကို ေျပာလိုတဲ ့အခါသံုးတာပါ။ ဥပမာ .
When you come at nine tomorrow I will be working in the garden.
မင္း မနက္ကိုးနာရီလာလွ်င္္ ငါျခံထဲမွာ အလုပ္လုပ္ေနမယ္။ ( အလုပ္လုပ္ေနတာ ေတြ ့ရမယ္။ )
At this time next week we will be travelling in Upper Myanmar.
ေရွ႕အပတ္ ဒီအခ်ိန္ဆိုရင္ ငါတို ့ အထက္ျမန္မာျပည္မွာ ေလွ်ာက္လည္ေနမယ္။
တကယ္လို ့ မင္းမနက္ျဖန္လာရင္ ငါ မင္းကို စာအုပ္ေပးမယ္။ ေရွ႕အပတ္ဒီအခ်ိန္ဆိုရင္ ငါတို ့ အထက္ျမန္မာျပည္ကိုု ခရီးစထြက္မယ္။ စသည္ျဖင္ ့ ေျပာတာျဖစ္ခဲ ့လွ်င္ Simple Future ကိုပဲ သံုးေပလိမ္ ့မယ္။ ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ ဆက္လက္လုပ္ေနမွာကို ေျပာခ်င္တာေၾကာင္ ့ Future Continuous သံုးေၾကာင္း ကြဲျပားပါေစ။Future Continuous မွာ Passive Voice မရိွဘူးလို ့ မွတ္ပါ။ ေနရာတကာ Passive ရုပ္ မရွိေၾကာင္း အထက္ တေနရာမွာ ဆိုခဲ ့ျပီးျပီ။
Future Perfect Tense
Will have + Past Participle
ဥပမာ-
Will have done
Will have built
ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာလုပ္လို ့ ျပီးျပတ္မွာကို ေျပာခ်င္လွ်င္ ဒီ Tense ကို သံုးတယ္။ စာဖတ္တာ ျပီးမယ္၊ စာေရးတာျပီးမယ္ဆိုတာမ်ိဳးေပါ ့။
I will have read the book this evening.
က်ေနာ္ စာအုပ္ကို ကေန ့ညေန ဖတ္ျပီးမယ္။
We will have built our house by March next year.
ေရွ႕နွစ္ မတ္လဆို က်ေနာ္တို ့ အိမ္ေဆာက္ျပီးမယ္။
Future Perfect ကို Passive လုပ္လွ်င္ will have ေနာက္က been ကို သံုးရလိမ္ ့မယ္။
The house will have been built.
Future Perfect Continuous ဆိုတာ ရွိပါေသးတယ္။ အသံုးနည္းတဲ ့ အတြက္ မေဖာ္ျပေတာ ့ပါဘူး။
Future နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး မွတ္သားရမွာကေတာ ့ ၀ါက်မွာ အပိုင္းနွစ္ပိုင္း ပါလွ်င္ တစ္ပိုင္းပဲ Future သံုးရတယ္။ တစ္ပိုင္းက Simple Present စတဲ ့ Tense မ်ိဳးျဖစ္ရမယ္ဆိုတာပါပဲ ။ ဥပမာ - မင္းမနက္ျဖန္လာရင္ ငါ စာအုပ္ေပးမယ္ ဆိုတာကို အဂၤလိပ္လိုေရးမယ္ ဆိုပါေတာ ့။
When you will come tomorrow, I will give you a book လ္ို ့မေရးရပါဘူး။
When you come tomorrow, I will give you a book လို ့သာ ေရးရတယ္။ အလားတူ ….
When I have done my homework, I will go out with you.
ငါအိမ္စာလုပ္ျပီးလွ်င္ မင္းနဲ႕အျပင္သြားမယ္။
He will love it when he sees it.
သူျမင္ရင္ သေဘာက်လိမ္ ့မယ္။
Will you love me when I am sixty?
ကိုယ္ ့အသက္ ေျခာက္ဆယ္ ရွိတဲ ့အခါ မင္းကိုယ္ ့ကိုခ်စ္မွာလား။
၀န္ခံခ်က္။ ။ ပထမ တင္လိုက္ေသာ Simple Future Tense သည္ connection က်သည့္အတြက္ မျပည့္စံုပါ .။ ထို႔ေၾကာင္႔ ကၽြန္ုပ္အား နားလည္ေပးေစလို႔ပါသည္ ထာ၀ရာသူငယ္ခ်ငး္မ်ားခင္မ်ား...။
Condition
အေခၚအေ၀ၚ အျပည့္အစံုကေတာ ့Conditional Sentence လို ့ျဖစ္တယ္။
အတိုေကာက္ Conditional လို႕လည္းေခၚၾကတယ္။ အလြယ္ဆံုး Condition လို႕ပဲ ေခၚလိုက္တယ္။
If ပါတဲ႕ ၀ါက်မ်ိဳးကို ေခၚတာပါပဲ။ ဒီလို ၀ါက်မ်ိဳးမွာ သံုးနွုန္းတဲ ့ ၾကိယာကို
စနစ္တက် ေလ႕လာရပါမယ္။
Condition သံုးမ်ိဳးရွိတယ္။ တစ္မ်ိဳးစီမွာ ၾကိယာသံုးပံုကို အလြတ္က်က္မွတ္ထားရပါမယ္။
(၁) If.....present…..,…..will+V…..
(၂) If…..past……,……..would+V…..
(၃) If…..past perfect …..,……..would have +past participle ……
ဥပမာ-
If he goes to Mandalay, he will visit Mahamuni.
သူ မႏ ၱေလးကို သြားလွ်င္ မဟာမုနိကို ဖူးရမယ္။
If I were you, I would marry that girl.
ငါသာ မင္းဆိုလွ်င္ အဲဒီေကာင္မေလးကို ယူမွာပဲ။
If you had been earlier, you would have met her.
မင္းသာ ဒီထက္ေစာေစာေရာက္ခဲ႕လွ်င္ သူမကို ေတြ႕မွာ ။
ပထမ၀ါက်မွာ goes နဲ႕ will visit
ဒုတိယ၀ါက်မွာ were နဲ႕ would marry
တတိယ၀ါက်မွာ had been နဲ႕ would have met တြဲရပံုတို ့ကို ေသေသခ်ာခ်ာမွတ္သားပါေလ။ အဲလို ၾကိယာရုပ္ သံုးနွုန္းပံုကို ရင္းနွီးသါြးျပီးတဲ႕ေနာက္ အနက္အဓိပၸာယ္သေဘာကို သိရွိ သေဘာေပါက္ရမယ္။
(၁) ဒီအမ်ိဳးအစား Condition က တကယ္ျဖစ္နိဳင္တ႔ဲ အေၾကာင္းကိစၥကို ေျပာတာပါ။ ဥပမာ ၀ါက်ကို ၾကည့္လွ်င္ သူမႏ ၱေလးကိုသြားဖို ့ ျဖစ္နိဳင္ပါတယ္။ မႏ ၱေလးေရာက္လွ်င္ မဟာမုနိကို တကယ္ဖူးရမွာပါ။ အလားတူ စာၾကိဳးစားလွ်င္ စာေမးပြဲေအာင္မယ္။ ေရကို အပူေပးလွ်င္ အေငြ႕ျဖစ္သြားမယ္ဆိုတာေတြဟာ ဒီပထမ အမ်ိဳးစားထဲမွာပါတယ္။ အခ်ိန္အားျဖင့္ ပစၥဳပၸန္အခ်ိန္၊ အနာဂတ္အခ်ိန္တို ့ကိုညႊန္းတယ္။
(၂) ဒီအမ်ိဳးစား Condition က တကယ္မျဖစ္တဲ႕ အေၾကာင္းကိစၥကိုေျပာတာ။ ဥပမာ- ၀ါက်ကိုၾကည့္လွ်င္ က်ေနာ္ဟာ ဘယ္လိုလုပ္ျပီး ခင္မ်ား ျဖစ္နိဳင္မလဲ။ တင္စားေျပာတာပဲရိွတယ္။ အလားတူ ငါသာ မင္းခ်စ္သူျဖစ္လွ်င္…၊ ေလာကၾကီးမွာ ေနမထြက္လွ်င္ .ဆိုတာမ်ိဳးေတြဟာတကယ္မျဖစ္ပဲ တင္စားတာေတြခ်ည္း။ အားလံုး ဒီ ဒုတိယအမ်ိဳးထဲမွာ ပါတယ္။ အခ်ိန္အားျဖင္ ့ ပစၥဳပၸန္အခ်ိန္၊ အနာဂတ္အခ်ိန္တို ့ကို ညႊန္းတယ္။
(၃) ဒီအမ်ိဳးစား Condition ကလည္း တကယ္မျဖစ္နိဳင္တာပါပဲ။ ဒုတိယနဲ႕ ကြာျခားေနတာက အခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ ဒုတိယက ပစၥဳပၸန္နဲ႕ အနာဂတ္မွာ တကယ္မျဖစ္တာ။ ခုတတိယက အတိတ္မွာ တကယ္မျဖစ္ခဲ႕တာကို ေျပာတာ။ ဥပမာ- ၀ါက်ကိုၾကည့္လွ်င္ ၊ တကယ္က ခင္မ်ားဟာ ေစာေစာမလာဘူးေလ။ ေစာေစာက လာတာဟာ တကယ္မဟုတ္ဘူး ။ တင္စားေျပာတာျဖစ္တယ္ ။ မင္းသာ ေစာေစာလာခဲ႕လွ်င္…၊ အလားတူ သူသာ မနွစ္က စာေမးပြဲ ေအာင္ခဲ႕လွ်င္… ( တကယ္က စာေမးပြဲ က်ခဲ႕ျပီ ) ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသာ ၁၉၄၇ ခုနွစ္က မေသခဲ႕လွ်င္… ( တကယ္က ေသခဲ႕ျပီ ) စတာမ်ိဳးေတြဟာ ဒီအမ်ိဳးစားထဲမွာ ပါ၀င္တယ္။
အထက္က ေပးခဲ့တဲ့အတိုင္း ၾကိယာရုပ္ အတြဲအဖက္ေတြကို ေက်ညက္ပိုင္နိဳင္ေနေအာင္ မွတ္သားထားဖို ့ လိုအပ္ေပလိမ္ ့မယ္။ အဲဒါေတြဟာ Condition ရဲ႕ သံုးရိုးသံုးစဥ္ေတြပါပဲ။ အငယ္တန္းမွာ ဆိုလွ်င္ေတာ႕ အဲေလာက္ဆို လံုေလာက္ပါျပီ။ အဆင္ ့ျမင္ ့ တန္းအတြက္ဆိုလွ်င္ျဖင္ ့ တျခားမူကြဲမ်ားလည္း ရိွေသးေၾကာင္း ဗဟုသုတအျဖစ္မွတ္သားရပါမယ္။
(၁) Condition 1 အတြက္ Future Tense အျပင္ Simple Present တို ့Imperative ( အမိန္႕ေပးစကား )တို ့လည္း သံုးနိဳင္ေသးတယ္။ ဒီအသံုးမွာ If အစား when ကို အသံုးျပဳနိဳင္တယ္။ ဥပမာ-
If you heat water, it boils.
ေရကို အပူေပးလွ်င္ ဆူပြက္လာတယ္။ ( boils ဟာ Present tense )
When you heat water, it boils.
If one buys a car, it costs money.
ကား၀ယ္လွ်င္ ပိုက္ဆံကုန္တယ္။ ( costs ဟာ present tense )
If you meet her, tell her to come back.
မင္း သူမကိုေတြ႕လွ်င္ ျပန္လာဖို ့ေျပာလိုက္ပါ။ ( tell က အမိန္႕ေပးစကား )
(၂) အမိန္႕ေပးစကားနဲ႕ and သံုးျပီး ရိုးရိုး၀ါက်ကို သံုးလွ်င္ Condition ျဖစ္သါြးတယ္။
Say that again and I will hit you. ( = If you say that again I will hit you. ဒီစကားကို ထပ္ေျပာစမ္း ၊ မင္းကို ငါရိုက္မယ္။
( မင္း ဒီစကားကို ထပ္ေျပာလွ်င္ မင္းကို ငါရိုက္မယ္။ )
Drive too fast and you will get killed.
အရမ္းေမာင္း ၊ ေသလိမ္ ့မယ္။
(၃) Should ဆိုတဲ႕ စကားလံုးဟာ shall ရဲ႕ Past tense ဆိုျပီး Condition -2 လို ့ မမွတ္ယူအပ္ဘူး ။ ´ သင္ ့တယ္ ` လို ့ အဓိပၸာယ္ထြက္လွ်င္ Present tense မွာပဲ သံုးတယ္။ ဒါ ေၾကာင္ ့ Condition-1 အတိုင္းပဲ ၾကိယာကို သံုးနွုန္းရတယ္။
If you should meet my friend, tell her to go home at once.
က်ေနာ္ ့ သူငယ္ခ်င္းကိုမ်ားေတြ႕လွ်င္ အိမ္ျပန္ဖို ့ေျပာပါ။
ဒီလိုသံုးတာမ်ိဳးကို If မပါပဲ should ကို ၀ါက်ရဲ႕ ေရွ႕ဆံုးမွာထားျပီးေရးလို ့လည္းရတယ္။
Should you meet my friend, tell her to go home. ( ျမန္မာလို အထက္ကနဲ႕ အတူတူပဲ )
(၄) အလားတူ Condition-2 မွာလည္း If ကိုျဖဳတ္ျပီး were ကို ၀ါက်ရဲ႕ ေရွ႕ဆံုးမွာ ထားျပီးေရးလို ့လည္းရတယ္။ ဥပမာ-
If I were a cat, I would eat you up.
Were I a cat, I would eat you up.
ငါသာေၾကာင္ဆိုလွ်င္ မင္းကိုစားပစ္မယ္။
(၅) အလားတူ Condition-3 မွာ If ကိုျဖဳတ္ကာ had ကို၀ါက်ေရွ႕ပို ့ျပီး ေရးနိဳင္ပါတယ္။ ဥပမာ…
If you had come earlier, you would have seen her.
Had you come earlier, you would have seen her.
မင္းဒီထက္ ေစာေစာလာခဲ႕လွ်င္ သူမကို ေတြ႕ရမွာ။
(၆) Unless ဆိုတဲ႕စကားလံုးဟာ If not နဲ႕ ညီမွ်ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ If ေနာက္က Verb မွာ not ပါလွ်င္ ၀ါက်ကို Unless နဲ႕ေျပာင္းျပီး ေရးနိဳင္ပါတယ္။ ( Unless ထဲမွာ not အဓိပၸာယ္ ပါသြားျပီဆိုတာ သတိျပဳပါ။ )
If you do not work, you will fail.
Unless you work, you will fail.
မင္းမၾကိဳးစားလွ်င္ မေအာင္ျမင္ေပဘူး။
Not ကိုျဖဳတ္ေတာ ့ do ပါ တစ္ပါတည္း ျပဳတ္သြားရတာကို သတိျပဳပါ။
If it is not very fine, we can’t go out.
Unless it is very fine, we can’t go out.
ရာသီဥတု မသာယာလွ်င္ အျပင္မသြားနိဳင္ဘူး။
If one has no money, one can’t buy a computer.
Unless one has money, one can’t buy a computer.
ေငြမရွိလွ်င္ ကြန္ပ်ဴတာ မ၀ယ္နိဳင္ဘူး။ ( not လိုပဲ no ကို ျဖဳတ္ပစ္ရတယ္။ )
ခု သင္ခန္းစာမွာေပးခဲ႕တဲ႕ နမူနာအားလံုးထဲမွာ If နဲ႕ တြဲတဲ႕ စကားစုကို ၀ါက်ေရွ႕က ထားတာခ်ည္းပဲ။ အသံုးအမ်ားဆံုး ပံုစံကို ေပးလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္က အဂ္လိပ္စကားမွာ ပုဒ္စုကို ေရွ႕-ေနာက္ ၾကိဳက္သလို ေရြ႕ထားနိဳင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္ ့….
If you work hard, you will succeed. ကို ..You will succeed if you work hard. လို ့ျပင္ေရးနိဳင္ပါတယ္။
She won’t come unless you invite her.
I would have gone had I known.
We must walk should we miss the bus. စသည္ျဖင္ ့ေရးနိဳင္ပါတယ္။
Condition သံုးမ်ိဳးရွိတယ္။ တစ္မ်ိဳးစီမွာ ၾကိယာသံုးပံုကို အလြတ္က်က္မွတ္ထားရပါမယ္။
(၁) If.....present…..,…..will+V…..
(၂) If…..past……,……..would+V…..
(၃) If…..past perfect …..,……..would have +past participle ……
ဥပမာ-
If he goes to Mandalay, he will visit Mahamuni.
သူ မႏ ၱေလးကို သြားလွ်င္ မဟာမုနိကို ဖူးရမယ္။
If I were you, I would marry that girl.
ငါသာ မင္းဆိုလွ်င္ အဲဒီေကာင္မေလးကို ယူမွာပဲ။
If you had been earlier, you would have met her.
မင္းသာ ဒီထက္ေစာေစာေရာက္ခဲ႕လွ်င္ သူမကို ေတြ႕မွာ ။
ပထမ၀ါက်မွာ goes နဲ႕ will visit
ဒုတိယ၀ါက်မွာ were နဲ႕ would marry
တတိယ၀ါက်မွာ had been နဲ႕ would have met တြဲရပံုတို ့ကို ေသေသခ်ာခ်ာမွတ္သားပါေလ။ အဲလို ၾကိယာရုပ္ သံုးနွုန္းပံုကို ရင္းနွီးသါြးျပီးတဲ႕ေနာက္ အနက္အဓိပၸာယ္သေဘာကို သိရွိ သေဘာေပါက္ရမယ္။
(၁) ဒီအမ်ိဳးအစား Condition က တကယ္ျဖစ္နိဳင္တ႔ဲ အေၾကာင္းကိစၥကို ေျပာတာပါ။ ဥပမာ ၀ါက်ကို ၾကည့္လွ်င္ သူမႏ ၱေလးကိုသြားဖို ့ ျဖစ္နိဳင္ပါတယ္။ မႏ ၱေလးေရာက္လွ်င္ မဟာမုနိကို တကယ္ဖူးရမွာပါ။ အလားတူ စာၾကိဳးစားလွ်င္ စာေမးပြဲေအာင္မယ္။ ေရကို အပူေပးလွ်င္ အေငြ႕ျဖစ္သြားမယ္ဆိုတာေတြဟာ ဒီပထမ အမ်ိဳးစားထဲမွာပါတယ္။ အခ်ိန္အားျဖင့္ ပစၥဳပၸန္အခ်ိန္၊ အနာဂတ္အခ်ိန္တို ့ကိုညႊန္းတယ္။
(၂) ဒီအမ်ိဳးစား Condition က တကယ္မျဖစ္တဲ႕ အေၾကာင္းကိစၥကိုေျပာတာ။ ဥပမာ- ၀ါက်ကိုၾကည့္လွ်င္ က်ေနာ္ဟာ ဘယ္လိုလုပ္ျပီး ခင္မ်ား ျဖစ္နိဳင္မလဲ။ တင္စားေျပာတာပဲရိွတယ္။ အလားတူ ငါသာ မင္းခ်စ္သူျဖစ္လွ်င္…၊ ေလာကၾကီးမွာ ေနမထြက္လွ်င္ .ဆိုတာမ်ိဳးေတြဟာတကယ္မျဖစ္ပဲ တင္စားတာေတြခ်ည္း။ အားလံုး ဒီ ဒုတိယအမ်ိဳးထဲမွာ ပါတယ္။ အခ်ိန္အားျဖင္ ့ ပစၥဳပၸန္အခ်ိန္၊ အနာဂတ္အခ်ိန္တို ့ကို ညႊန္းတယ္။
(၃) ဒီအမ်ိဳးစား Condition ကလည္း တကယ္မျဖစ္နိဳင္တာပါပဲ။ ဒုတိယနဲ႕ ကြာျခားေနတာက အခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ ဒုတိယက ပစၥဳပၸန္နဲ႕ အနာဂတ္မွာ တကယ္မျဖစ္တာ။ ခုတတိယက အတိတ္မွာ တကယ္မျဖစ္ခဲ႕တာကို ေျပာတာ။ ဥပမာ- ၀ါက်ကိုၾကည့္လွ်င္ ၊ တကယ္က ခင္မ်ားဟာ ေစာေစာမလာဘူးေလ။ ေစာေစာက လာတာဟာ တကယ္မဟုတ္ဘူး ။ တင္စားေျပာတာျဖစ္တယ္ ။ မင္းသာ ေစာေစာလာခဲ႕လွ်င္…၊ အလားတူ သူသာ မနွစ္က စာေမးပြဲ ေအာင္ခဲ႕လွ်င္… ( တကယ္က စာေမးပြဲ က်ခဲ႕ျပီ ) ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသာ ၁၉၄၇ ခုနွစ္က မေသခဲ႕လွ်င္… ( တကယ္က ေသခဲ႕ျပီ ) စတာမ်ိဳးေတြဟာ ဒီအမ်ိဳးစားထဲမွာ ပါ၀င္တယ္။
အထက္က ေပးခဲ့တဲ့အတိုင္း ၾကိယာရုပ္ အတြဲအဖက္ေတြကို ေက်ညက္ပိုင္နိဳင္ေနေအာင္ မွတ္သားထားဖို ့ လိုအပ္ေပလိမ္ ့မယ္။ အဲဒါေတြဟာ Condition ရဲ႕ သံုးရိုးသံုးစဥ္ေတြပါပဲ။ အငယ္တန္းမွာ ဆိုလွ်င္ေတာ႕ အဲေလာက္ဆို လံုေလာက္ပါျပီ။ အဆင္ ့ျမင္ ့ တန္းအတြက္ဆိုလွ်င္ျဖင္ ့ တျခားမူကြဲမ်ားလည္း ရိွေသးေၾကာင္း ဗဟုသုတအျဖစ္မွတ္သားရပါမယ္။
(၁) Condition 1 အတြက္ Future Tense အျပင္ Simple Present တို ့Imperative ( အမိန္႕ေပးစကား )တို ့လည္း သံုးနိဳင္ေသးတယ္။ ဒီအသံုးမွာ If အစား when ကို အသံုးျပဳနိဳင္တယ္။ ဥပမာ-
If you heat water, it boils.
ေရကို အပူေပးလွ်င္ ဆူပြက္လာတယ္။ ( boils ဟာ Present tense )
When you heat water, it boils.
If one buys a car, it costs money.
ကား၀ယ္လွ်င္ ပိုက္ဆံကုန္တယ္။ ( costs ဟာ present tense )
If you meet her, tell her to come back.
မင္း သူမကိုေတြ႕လွ်င္ ျပန္လာဖို ့ေျပာလိုက္ပါ။ ( tell က အမိန္႕ေပးစကား )
(၂) အမိန္႕ေပးစကားနဲ႕ and သံုးျပီး ရိုးရိုး၀ါက်ကို သံုးလွ်င္ Condition ျဖစ္သါြးတယ္။
Say that again and I will hit you. ( = If you say that again I will hit you. ဒီစကားကို ထပ္ေျပာစမ္း ၊ မင္းကို ငါရိုက္မယ္။
( မင္း ဒီစကားကို ထပ္ေျပာလွ်င္ မင္းကို ငါရိုက္မယ္။ )
Drive too fast and you will get killed.
အရမ္းေမာင္း ၊ ေသလိမ္ ့မယ္။
(၃) Should ဆိုတဲ႕ စကားလံုးဟာ shall ရဲ႕ Past tense ဆိုျပီး Condition -2 လို ့ မမွတ္ယူအပ္ဘူး ။ ´ သင္ ့တယ္ ` လို ့ အဓိပၸာယ္ထြက္လွ်င္ Present tense မွာပဲ သံုးတယ္။ ဒါ ေၾကာင္ ့ Condition-1 အတိုင္းပဲ ၾကိယာကို သံုးနွုန္းရတယ္။
If you should meet my friend, tell her to go home at once.
က်ေနာ္ ့ သူငယ္ခ်င္းကိုမ်ားေတြ႕လွ်င္ အိမ္ျပန္ဖို ့ေျပာပါ။
ဒီလိုသံုးတာမ်ိဳးကို If မပါပဲ should ကို ၀ါက်ရဲ႕ ေရွ႕ဆံုးမွာထားျပီးေရးလို ့လည္းရတယ္။
Should you meet my friend, tell her to go home. ( ျမန္မာလို အထက္ကနဲ႕ အတူတူပဲ )
(၄) အလားတူ Condition-2 မွာလည္း If ကိုျဖဳတ္ျပီး were ကို ၀ါက်ရဲ႕ ေရွ႕ဆံုးမွာ ထားျပီးေရးလို ့လည္းရတယ္။ ဥပမာ-
If I were a cat, I would eat you up.
Were I a cat, I would eat you up.
ငါသာေၾကာင္ဆိုလွ်င္ မင္းကိုစားပစ္မယ္။
(၅) အလားတူ Condition-3 မွာ If ကိုျဖဳတ္ကာ had ကို၀ါက်ေရွ႕ပို ့ျပီး ေရးနိဳင္ပါတယ္။ ဥပမာ…
If you had come earlier, you would have seen her.
Had you come earlier, you would have seen her.
မင္းဒီထက္ ေစာေစာလာခဲ႕လွ်င္ သူမကို ေတြ႕ရမွာ။
(၆) Unless ဆိုတဲ႕စကားလံုးဟာ If not နဲ႕ ညီမွ်ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ If ေနာက္က Verb မွာ not ပါလွ်င္ ၀ါက်ကို Unless နဲ႕ေျပာင္းျပီး ေရးနိဳင္ပါတယ္။ ( Unless ထဲမွာ not အဓိပၸာယ္ ပါသြားျပီဆိုတာ သတိျပဳပါ။ )
If you do not work, you will fail.
Unless you work, you will fail.
မင္းမၾကိဳးစားလွ်င္ မေအာင္ျမင္ေပဘူး။
Not ကိုျဖဳတ္ေတာ ့ do ပါ တစ္ပါတည္း ျပဳတ္သြားရတာကို သတိျပဳပါ။
If it is not very fine, we can’t go out.
Unless it is very fine, we can’t go out.
ရာသီဥတု မသာယာလွ်င္ အျပင္မသြားနိဳင္ဘူး။
If one has no money, one can’t buy a computer.
Unless one has money, one can’t buy a computer.
ေငြမရွိလွ်င္ ကြန္ပ်ဴတာ မ၀ယ္နိဳင္ဘူး။ ( not လိုပဲ no ကို ျဖဳတ္ပစ္ရတယ္။ )
ခု သင္ခန္းစာမွာေပးခဲ႕တဲ႕ နမူနာအားလံုးထဲမွာ If နဲ႕ တြဲတဲ႕ စကားစုကို ၀ါက်ေရွ႕က ထားတာခ်ည္းပဲ။ အသံုးအမ်ားဆံုး ပံုစံကို ေပးလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္က အဂ္လိပ္စကားမွာ ပုဒ္စုကို ေရွ႕-ေနာက္ ၾကိဳက္သလို ေရြ႕ထားနိဳင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္ ့….
If you work hard, you will succeed. ကို ..You will succeed if you work hard. လို ့ျပင္ေရးနိဳင္ပါတယ္။
She won’t come unless you invite her.
I would have gone had I known.
We must walk should we miss the bus. စသည္ျဖင္ ့ေရးနိဳင္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment